Tại hội thảo về phát triển nguồn nhân lực trí tuệ nhân tạo (AI) tổ chức sáng 24/12, các chuyên gia đề xuất bốn nhóm chính sách nhằm thúc đẩy ứng dụng AI trong giai đoạn tới.
PGS.TS Trần Minh Triết, Hiệu phó trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP HCM đề xuất thành phố cần có chiến lược nghiên cứu và phát triển ứng dụng AI theo hướng tập trung ưu tiên các đề tài nghiên cứu. Ông cho rằng, thành phố cần có cơ chế khuyến khích các đề tài ứng dụng AI có khả năng gắn kết với các lĩnh vực liên ngành. Các ứng dụng AI giúp thúc đẩy các ngành khác phát triển như y tế, du lịch... Để ứng dụng hiệu quả, ông cho rằng việc đặt ra các bài toán cần giải quyết rất quan trọng. Vì vậy chính quyền cần xây dựng các nhiệm vụ giúp xác định các nhu cầu thành phố, đơn vị công lập, doanh nghiệp cần mà AI có khả năng phục vụ.
Theo PGS Triết, các nghiên cứu ứng dụng AI không chỉ giải quyết bài toán trong nước mà việc tham gia các dự án quốc tế sẽ giúp giải quyết các vấn đề ở tầm lớn hơn, phục vụ cho xã hội, cộng đồng ở phạm vi rộng hơn. Ông cũng kiến nghị các dự án nghiên cứu của các bạn trẻ cần được tiếp tục hỗ trợ phát triển để ươm mầm những doanh nghiệp khởi nghiệp.
Chiến lược bồi dưỡng nhân tài AI cũng được các chuyên gia đề cập nhằm phát triển nguồn nhân lực. Theo PGS.TS Phạm Trần Vũ, Hiệu phó trường Đại học Bách khoa TP HCM, bên cạnh việc phát triển nhân lực có kỹ năng sử dụng các công cụ AI, phục vụ ứng dụng, thành phố cần phát triển các nguồn nhân lực chuyên sâu, có kỹ năng cao, hướng đến làm chủ công nghệ. Để có nguồn nhân lực chuyên sâu, tài năng, thành phố cần có những chương trình đào tạo đặc thù về AI, khoa học máy tính, toán ứng dụng... Đây được coi là những ngành mang tính nền tảng để phát triên công nghệ lõi về AI.
Ông Triết cho rằng, phát triển nhân lực AI cần gắn kết doanh nghiệp thông qua việc tổ chức các chương trình kết nối, hoạt động hợp tác, các cuộc thi... Tiếp cận với doanh nghiệp, giúp người học có trải nghiệm, gắn kết sâu hơn nhằm giúp họ đưa ra những ý tưởng hay dự án khởi nghiệp từ thực tế.
Theo ông Trần Phúc Hồng, Phó tổng giám đốc TMA Solutions, thực tế tại đơn vị nhiều năm qua khó tuyển được nhân sự về AI. Công ty phải tìm người có kiến thức bài bản ở nước ngoài và tự xây dựng đội ngũ thông qua các chương trình đào tạo riêng. Đến nay, gần 4.000 kỹ sư của TMA Solutions được đào tạo về AI. Sau 10 năm thành lập trung tâm AI, công ty đã xây dựng hơn 100 giải pháp ứng dụng AI cho các ngành, cung cấp cho 12 quốc gia.
Đại diện TMA Solutions đề xuất TP HCM cần có chính sách đào tạo nhân lực AI đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp. Cụ thể, sinh viên ngành AI tại thành phố cần đạt 25% tổng số lượng sinh viên ngành công nghệ thông tin. Sinh viên học ngành kỹ thuật cũng cần được đào tạo về AI. Với học sinh trong bậc THCS, THPT cần được làm quen và học tập về AI.
Hạ tầng tính toán là đề xuất mà PGS.TS Thoại Nam, Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật điện toán, trường Đại học Bách khoa TP HCM mong muốn thành phố đầu tư. Theo ông, để huấn luyện mô hình AI cần hạ tầng tính toán hiệu năng cao. Tuy nhiên, PGS Nam đánh giá chi phí cho đầu tư này rất đắt đỏ.
Ông Nam dẫn số liệu của AI Index, chi phí đào tạo của các mô hình AI tiên tiến đạt đến mức chưa từng có. Ví dụ, mô hình GPT-4 CỦA OpenAI sử dụng 78 triệu USD để đào tạo mô hình tính toán. Trong khi đó, Gemini Ultra của Google tiêu tốn 191 triệu USD.
Theo PGS Nam, hạ tầng tính toán hiệu năng cao cần được đầu tư để các nhà khoa học, chuyên gia có công cụ giải quyết các bài toán với lượng dữ liệu lớn, mở ra nhiều cơ hội ứng dụng AI mới. "Các mô hình AI trong nước hiện nay chủ yếu chạy trên các mô hình quy mô nhỏ nên cần đầu tư cơ sở hạ tầng tính toán quy mô lớn hơn", PGS Nam nói.
Ông đề xuất TP HCM muốn phát triển hạ tầng tính toán hiệu năng cao cần có chương trình đầu tư và tái đầu tư mang tính dài hạn, do sự phát triển công nghệ rất nhanh. Bước đầu thành phố có thể đầu tư trung tâm tính toán hiệu năng cao, sau đó kêu gọi các đại học, doanh nghiệp liên kết chia sẻ tài nguyên nhằm tối ưu hóa hiệu suất tính toán của các hệ thống. Điều này giúp thành phố có hạ tầng đủ mạnh giúp phát triển nghiên cứu, ứng dụng AI. Lợi nhuận từ việc triển khai các ứng dụng AI theo PGS Nam có thể nghiên cứu sử dụng tái đầu tư, thực hiện theo cơ chế hợp tác công tư.
Ông cho rằng, khi thành phố có hạ tầng tính toán đủ mạnh có thể liên kết với các địa phương tạo ra hạ tầng tính toán quốc gia, hợp tác quốc tế để thực hiện các dự án mang tầm chiến lược.
Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM Lâm Đình Thắng, nói công nghệ AI đang phát triển rất nhanh, nếu không có sự chuẩn bị về mặt chính sách, nhân lực, đào tạo... sẽ không theo kịp với sự phát triển thế giới. Ông cho biết thành phố có bốn nhóm nhu cầu lớn trong ứng dụng AI phục vụ quản trị công, tăng năng suất lao động bộ máy công quyền, tăng năng suất cho doanh nghiệp và dịch vụ công phục vụ người dân. Ông cho biết các đề xuất rất ý nghĩa cho thành phố và sẽ nghiên cứu xây dựng các chính sách phát triển AI dựa trên các tham vấn này.
Hà An