Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một bước tiến mới trong lĩnh vực điện toán trí tuệ nhân tạo: siêu máy tính thông minh BIE-1, có kích thước chỉ tương đương một chiếc tủ lạnh mini nhưng lại sở hữu sức mạnh tính toán ngang ngửa các hệ thống siêu máy tính truyền thống, đồng thời tiết kiệm đến 90% năng lượng tiêu thụ.
Theo thông tin được công bố tại Diễn đàn Khoa học và Công nghệ Quảng Đông - Macao ngày 25/10, nhóm nghiên cứu từ Viện Khoa học và Công nghệ Thông minh Quảng Đông (GDIIST) đã chính thức ra mắt BIE-1, một thiết kế đột phá hướng đến mục tiêu giúp điện toán AI trở nên bền vững hơn, dễ tiếp cận hơn và thân thiện hơn với môi trường.
Thiết bị được phát triển với sự hợp tác của hai công ty công nghệ được GDIIST ươm tạo là Zhuhai Hengqin Neogenint Technology và Suiren (Zhuhai) Medical Technology.
Giới chuyên môn đánh giá, sự xuất hiện của BIE-1 đánh dấu bước tiến trong xu hướng “điện toán lấy cảm hứng từ não người” (brain-inspired computing): một hướng nghiên cứu đang được nhiều quốc gia theo đuổi để vượt qua giới hạn năng lượng của các hệ thống AI hiện tại.
Theo mô tả, BIE-1 là một "siêu máy tính thu nhỏ" có thể được triển khai dễ dàng trong nhà, văn phòng nhỏ hay thậm chí trong môi trường di động. Không cần đến cơ sở hạ tầng phức tạp như các trung tâm dữ liệu thông thường, thiết bị này hoạt động êm ái với độ ồn thấp, tiêu thụ ít điện năng và chỉ cần cắm vào ổ điện gia dụng là có thể vận hành ngay.
Ông Nie Lei, đồng giám đốc Phòng thí nghiệm Hệ thống Máy tính Thông minh thuộc GDIIST, chia sẻ với China Science Daily : "Nếu ví một trung tâm siêu máy tính truyền thống như một tòa nhà khổng lồ, thì BIE-1 giống như một căn hộ di động, nhỏ gọn, hiệu quả và tiết kiệm. Thiết bị này chỉ bằng một chiếc tủ lạnh một cửa, nhưng có thể thực hiện các tác vụ điện toán phức tạp với mức tiêu thụ điện chỉ bằng một phần mười so với các siêu máy tính thông thường".
Không chỉ ấn tượng ở khả năng tiết kiệm năng lượng, BIE-1 còn gây chú ý nhờ cấu hình mạnh mẽ. Máy được trang bị 1.152 lõi CPU, 4,8 terabyte bộ nhớ DDR5 và 204 terabyte dung lượng lưu trữ.
Theo GDIIST, BIE-1 được thiết kế dựa trên nguyên lý mô phỏng hoạt động của não người, một hướng đi được gọi là "điện toán lấy cảm hứng từ não bộ". Cấu trúc này giúp hệ thống học tập, suy luận và trích xuất mẫu dữ liệu một cách tự nhiên và hiệu quả hơn, đặc biệt trong các mô hình AI nhỏ gọn yêu cầu khả năng suy luận nhanh.
Trong thử nghiệm, BIE-1 đạt tốc độ đào tạo lên tới 100.000 token mỗi giây và tốc độ suy luận 500.000 token mỗi giây, hiệu suất được đánh giá tương đương với các cụm máy chủ GPU cao cấp. Dù hoạt động ở mức hiệu năng cao, hệ thống vẫn duy trì nhiệt độ CPU dưới 70°C, đồng thời vận hành êm ái gần như không gây tiếng ồn, điều vốn rất khó đạt được với các siêu máy tính truyền thống cần hệ thống làm mát công suất lớn.
Điều đáng chú ý là BIE-1 không chỉ dành cho các trung tâm nghiên cứu hay doanh nghiệp lớn mà còn hướng đến người dùng phổ thông. Viện GDIIST cho biết, thiết bị có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau: từ theo dõi sức khỏe tại nhà, dạy học cá nhân hóa, đến hỗ trợ các hệ thống AI văn phòng hoặc nghiên cứu y sinh.
Ông Nie Lei nhấn mạnh thêm: "BIE-1 có thể hoạt động độc lập hoặc trở thành thiết bị phụ trợ cho các trung tâm điện toán lớn, giúp tối ưu hiệu suất năng lượng. Với thiết kế này, chúng tôi mong muốn mang công nghệ điện toán lấy cảm hứng từ não bộ đến gần hơn với người dùng không chuyên – để trí tuệ nhân tạo thực sự trở thành công cụ phổ cập".
Theo thông tin từ GDIIST, BIE-1 được trang bị 1.152 lõi CPU, 4,8 terabyte RAM DDR5 và 204 terabyte dung lượng lưu trữ. Cấu trúc của máy được thiết kế dựa trên nguyên lý tính toán mô phỏng não bộ con người, cho phép xử lý nhiều loại dữ liệu phức tạp cùng lúc: từ văn bản, hình ảnh cho đến giọng nói.
Trên thực tế, nhu cầu thu nhỏ và tiết kiệm năng lượng của các hệ thống điện toán ngày càng trở nên cấp thiết. Các siêu máy tính hiện nay thường chiếm diện tích hàng trăm mét vuông và tiêu thụ lượng điện khổng lồ không chỉ để vận hành mà còn để làm mát.
Với sự xuất hiện của BIE-1, Trung Quốc đang thể hiện tham vọng đưa công nghệ siêu máy tính thoát khỏi quy mô trung tâm dữ liệu truyền thống, mở ra kỷ nguyên "AI mini", nơi sức mạnh điện toán cao cấp có thể nằm gọn trong một văn phòng hoặc thậm chí là trong nhà riêng.
Giới chuyên môn đánh giá, nếu được thương mại hóa rộng rãi, BIE-1 có thể mở đường cho xu hướng điện toán AI bền vững và dân chủ hóa: cho phép các doanh nghiệp vừa và nhỏ, phòng nghiên cứu độc lập hay thậm chí các nhà phát triển cá nhân tiếp cận công nghệ tính toán cấp cao mà trước đây chỉ có ở các tập đoàn công nghệ lớn.
Trong bối cảnh cuộc đua AI toàn cầu đang nóng lên từng ngày, với những yêu cầu ngày càng khắt khe về năng lượng và chi phí vận hành, việc Trung Quốc cho ra đời một siêu máy tính "kích thước tủ lạnh" như BIE-1 có thể được xem là bước tiến chiến lược.
Nó không chỉ thể hiện năng lực nghiên cứu và sáng tạo công nghệ trong nước, mà còn mở ra viễn cảnh mới cho ngành điện toán trí tuệ nhân tạo: gọn nhẹ, tiết kiệm và thông minh hơn bao giờ hết.
Lấy link