Đường dây điện siêu cao áp dài nhất tại Trung Quốc kéo dài hơn 3.200 km, bắt đầu từ sa mạc hẻo lánh ở tây bắc, nơi đặt những cụm pin mặt trời và turbine gió sản xuất điện trên quy mô lớn, uốn lượn về phía đông nam, men theo con sông cổ giữa các dãy núi trước khi đến tỉnh An Huy gần Thượng Hải.
Ngoài công trình này, Trung Quốc có 41 đường dây khác tương tự, mỗi đường dây có khả năng truyền tải nhiều điện hơn bất kỳ đường dây nào ở Mỹ. Đó là do Trung Quốc sử dụng công nghệ khiến đường dây của họ hiệu quả hơn nhiều so với hầu hết nơi khác trên thế giới.
Trung Quốc hiện có nhu cầu điện khổng lồ khi 1/2 số ôtô mới của nước này chạy bằng pin và 48.000 km đường sắt cao tốc sử dụng điện. Năng lượng gió và mặt trời cung cấp hơn 1/4 lượng điện của Trung Quốc vào tháng 4/2025. Tuy nhiên, phần lớn năng lượng sạch đó được sản xuất tại khu vực phía tây và phía bắc đầy nắng gió, cách xa khu dân cư và nhà máy. Hơn 90% trong số 1,4 tỷ dân của Trung Quốc sống ở phía đông, nơi thời tiết nhiều mây, đêm lặng gió và sông chảy chậm hạn chế tiềm năng sản xuất năng lượng sạch.
Vì vậy, để chuyển điện đến nơi cần thiết nhất, Trung Quốc đang tăng cường nâng cấp lưới điện. Nhà chức trách nước này đang xây dựng lưới điện quốc gia đầu tiên trên thế giới với các đường dây truyền tải điện siêu cao áp. Nhiều đường dây trong số đó sử dụng công nghệ dòng điện một chiều, cho phép truyền tải điện đi xa mà gần như không bị tổn thất.
Đường dây điện hiệu quả hơn sẽ quyết định tốc độ Trung Quốc có thể giảm sử dụng than đá. Trong vài tháng gần đây, 1/10 công suất điện gió và mặt trời của Trung Quốc không được sử dụng, một phần do lưới điện không thể truyền tải hết lượng điện tạo ra. "Để cải thiện khả năng hấp thụ năng lượng mới của hệ thống điện, chúng tôi phải đẩy nhanh xây dựng các dự án lưới điện hỗ trợ", Du Zhongming, giám đốc điện của Cục Năng lượng Quốc gia Trung Quốc, nhấn mạnh.
Trung Quốc tiêu thụ lượng điện lớn gấp đôi Mỹ và dự định tăng gấp 3 số đường dây siêu cao áp vào năm 2050. Từ cuối năm 2024, Trung Quốc có 19 đường dây truyền tải điện 800 kilovolt, 22 đường dây khác hoạt động ở 1.000 kilovolt. Đặc biệt, đường dây kết thúc tại trạm Guquan ở thành phố Huyền Thành, tỉnh An Huy, truyền tải điện ở mức 1.100 kilovolt đủ để cung cấp cho hơn 40-50 triệu hộ gia đình Trung Quốc, theo ZMS Cable. Đường dây này chủ yếu vận chuyển năng lượng gió và mặt trời cùng lượng nhỏ nhiệt điện từ sa mạc Gurbantünggüt ở Tân Cương tới những thành phố lớn phía đông Trung Quốc như Thượng Hải, Hàng Châu và Nam Kinh.
Theo Viện Nghiên cứu Điện lực, so với mạng lưới điện siêu cao áp của Trung Quốc, Mỹ chỉ có vài đường dây 765 kilovolt cùng một số đường dây hoạt động ở mức 500 kilovolt hoặc thấp hơn. Các đường dây 765 kilovolt của Mỹ dài tổng cộng 3.200 km, bằng chiều dài một đường dây điện ở Trung Quốc.
Việc xây dựng đường dây điện siêu cao áp giúp Trung Quốc giảm phát thải khí độc gây ô nhiễm và khí nhà kính. Theo kết quả phân tích dữ liệu vệ tinh của Đại học Chicago hồi tháng 8/2025, ô nhiễm không khí ở Trung Quốc giảm 41% từ năm 2014.
Mạng lưới siêu cao áp giúp Trung Quốc hạn chế phụ thuộc vào dầu và khí đốt tự nhiên nhập khẩu, nhưng cũng tạo ra điểm yếu mới. Phần lớn khu vực tây bắc Trung Quốc, nơi nhiều đường dây đang được xây dựng, là vùng núi, do đó đường dây nằm sát nhau khi men theo phụ lưu dễ lũ lụt của sông Hoàng Hà, chạy giữa các dãy núi dễ xảy ra động đất từ Đôn Hoàng đến Lan Châu ở tỉnh Cam Túc.
Một số người dân ở tỉnh An Huy sống gần đường dây siêu cao áp dài nhất Trung Quốc cũng bày tỏ lo ngại về nguy cơ giật điện. Xu Shicai, quản lý nông trại ở làng Xuchong, nơi đường dây chỉ cách nhà dân 27 m, chia sẻ: "Khi cầm ô dưới mưa, tia lửa bay ra khiến bạn cảm thấy tê. Khi câu cá, rất khó giữ vững cần bên dưới đường dây điện vì tay bạn cũng tê dại".
An Khang (Theo New York Times, ZMS Cable)