Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ (The Academy) – tổ chức đứng sau giải thưởng Oscar – vừa có động thái đáng chú ý: chính thức đưa AI vào quy định xét giải, nhưng lại chọn cách tiếp cận cực kỳ trung lập. Theo thông báo mới, việc sử dụng AI trong quá trình làm phim sẽ không tự động giúp hay làm hại cơ hội được đề cử.
Trong một đoạn bổ sung vào hướng dẫn xét duyệt, Viện Hàn lâm viết:
"Về việc sử dụng Trí tuệ Nhân tạo sinh (Generative AI) và các công cụ kỹ thuật số khác trong quá trình làm phim, những công cụ này không ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực đến khả năng được đề cử. Viện Hàn lâm và từng phân ban sẽ đánh giá dựa trên mức độ mà con người là trung tâm của quá trình sáng tạo khi quyết định phim nào xứng đáng nhận giải."
Điều này có nghĩa là AI có thể được dùng trong quá trình sản xuất, biên tập, viết kịch bản hay hậu kỳ – miễn là phần "linh hồn sáng tạo" vẫn đến từ con người. Tuy không cấm, cũng không yêu cầu tiết lộ việc sử dụng AI, đây là lần đầu tiên AI được đề cập chính thức trong quy định xét giải của Oscar.
Đáng chú ý, vào năm 2023, Hollywood từng chứng kiến làn sóng đình công lớn từ giới biên kịch và diễn viên – một phần nguyên nhân chính là lo ngại về việc AI thay thế sức sáng tạo của con người. Trong bối cảnh đó, quyết định giữ lập trường trung dung của Viện Hàn lâm có thể xem là một cách "thừa nhận tồn tại" của công nghệ, nhưng vẫn bảo lưu nguyên tắc đánh giá dựa trên tính nhân văn và vai trò của người sáng tạo.
Ngoài AI, Viện Hàn lâm cũng thay đổi một số quy định khác trong đợt cập nhật lần này. Chẳng hạn, thành viên tham gia vòng bình chọn cuối cùng sẽ chỉ được bỏ phiếu nếu họ đã xem toàn bộ các phim trong hạng mục – tuy nhiên điều này vẫn dựa trên… hệ thống tự cam kết, không có hình thức kiểm chứng cụ thể.
Trong lúc các ngành công nghiệp sáng tạo còn đang loay hoay với việc "nên ứng xử với AI ra sao", Oscar đã chọn một con đường tương đối an toàn: không cấm, không khuyến khích, nhưng vẫn ưu tiên yếu tố con người trong hành trình sáng tạo nghệ thuật.
Lấy link