Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng có báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện nghị quyết về giám sát chuyên đề, chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và nghị quyết chất vấn tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, liên quan đến lĩnh vực thông tin và truyền thông.
Xử lý triệt để SIM không chính chủ, hạn chế tối đa tình trạng tin nhắn “rác”, cuộc gọi “rác” là một trong những nội dung đáng chú ý được báo cáo đến Quốc hội.
Trong năm 2022, Bộ TT&TT đã tổ chức kiểm tra 7 doanh nghiệp viễn thông di động, xử phạt hơn 2,9 tỷ đồng đối với 7 doanh nghiệp và 39 điểm cung cấp dịch vụ viễn thông (tăng 2,92 lần so với kết quả xử lý 5 năm trước).
Bộ đã 2 lần ban hành văn bản nhắc nhở, chấn chỉnh đối với người đứng đầu doanh nghiệp do để xảy ra vi phạm về quản lý thông tin thuê bao. Chuyển hồ sơ vi phạm của 2 điểm cung cấp dịch vụ viễn thông đề nghị cơ quan Công an điều tra do vi phạm pháp luật về quản lý thông tin thuê bao dẫn đến việc tội phạm chiếm đoạt SIM, lợi dụng chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng.
Một cửa hàng bán phụ kiện và SIM số trên đường 3/2. Trong năm 2023, Bộ TT&TT đã chỉ đạo các sở TT&TT, các đơn vị tổ chức 73 đoàn thanh tra diện rộng về công tác quản lý thông tin thuê bao (từ tháng 4 đến tháng 6) nhằm xử lý nghiêm vi phạm của nhà mạng để tình trạng một thuê bao có nhiều SIM sai quy định và các đối tượng đã cố tình đăng ký nhiều SIM (lớn hơn 10, 100, 1000 SIM).
Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ TT&TT chủ động phối hợp với Bộ Công an hướng dẫn, đôn đốc, chỉ đạo doanh nghiệp viễn thông di động triển khai kết nối, xác thực cơ sở dữ liệu thông tin thuê bao với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, theo Đề án 06 của Chính phủ. Rà soát xử lý trường hợp có thông tin thuê bao chưa trùng khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, có thông tin thuê bao không đúng quy định.
Các doanh nghiệp di động đã hoàn thành đối soát hơn 125 triệu thuê bao di động với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trong đó, có hơn 108 triệu thuê bao (86,53%) có thông tin trùng khớp. Bộ TT&TT đã chỉ đạo các doanh nghiệp triển khai biện pháp rà soát, chuẩn hoá thông tin thuê bao với gần 17 triệu thuê bao có thông tin chưa trùng khớp.
Đến 30/8, đã xử lý toàn bộ 17 triệu thuê bao có thông tin chưa trùng khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Cụ thể, chuẩn hoá 7,2 triệu thuê bao, khoá 1 chiều 3,172 triệu thuê bao, khoá 2 chiều hơn 4,8 triệu thuê bao, thu hồi hơn 1,8 triệu thuê bao. Trong tháng 10, các doanh nghiệp sẽ khóa 2 chiều tập thuê bao đang khoá 1 chiều, nếu khách hàng không đến chuẩn hóa thông tin theo quy định.
Áp dụng công nghệ khi đăng ký, phát triển SIM mới
Nhằm đảm bảo tính chính xác của thông tin thuê bao phát triển mới, Viettel, VNPT và MobiFone (chiếm hơn 96% thị phần di động) triển khai đối soát, xác thực trực tuyến (online) thông tin thuê bao phát triển mới với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; các doanh nghiệp còn lại đang thực hiện đối soát, xác thực định kỳ hàng tháng.
Bộ TT&TT theo dõi, giám sát tình trạng cuộc gọi rác thông qua hệ thống hỗ trợ tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác (đầu số 5656, 156 và website thongbaorac.ais.gov.vn).
Bộ TT&TT đã cùng các cơ quan báo chí, nhà mạng tuyên truyền, phổ biến cho người dân, người dùng về việc phòng, chống, xử lý SIM có thông tin không đúng quy định. Đề nghị người dân phối hợp với doanh nghiệp để chuẩn hóa, chính xác thông tin thuê bao, chung tay xử lý vấn đề SIM có thông tin không đúng quy định. Cảnh báo kịp thời tới người dùng phương thức, thủ đoạn của các đối tượng phát tán tin nhắn rác, cuộc gọi rác thông qua Cổng thông tin điện tử chongthurac.vn.
Trong quá trình đối soát, Bộ TT&TT phát hiện tình huống như: Thông tin còn chưa trùng khớp, chưa có thông tin, giữa thông tin thuê bao tập trung của doanh nghiệp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Các chủ thuê bao không đến chuẩn hoá nên phải khoá 1 chiều, 2 chiều theo quy định.
Có hiện tượng một số đối tượng đã cố tình đăng ký nhiều SIM để bán và một bộ phận người sử dụng không thực hiện sang tên, chuyển chủ khi chuyển quyền sử dụng SIM dẫn đến tình trạng SIM có thông tin không đúng quy định (SIM “rác”) vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Từ đó, nhiều đối tượng xấu lợi dụng SIM rác để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, gây bức xúc trong xã hội.
Bên cạnh tin nhắn rác trên mạng viễn thông truyền thống, xuất hiện tin nhắn rác qua mạng Internet, OTT (Viber, Messenger, Zalo…). Đồng thời, có hiện tượng đối tượng sử dụng thiết bị công nghệ cao giả mạo trạm thu phát sóng di động để phát tán tin nhắn rác dẫn tới khó khăn trong công tác phòng ngừa, ngăn chặn.
Về phương hướng trong thời gian tới, Bộ TT&TT sẽ xem xét xử lý trường hợp nhà mạng vi phạm bao gồm việc đề nghị đình chỉ hoạt động phát triển thuê bao mới, đặc biệt, nếu có hành vi cung cấp dịch vụ cho thuê bao phát triển mới mà thông tin thuê bao không đầy đủ hoặc không chính xác; hành vi bán, lưu thông trên thị trường SIM đã được nhập sẵn thông tin thuê bao, kích hoạt sẵn dịch vụ di động.
Hoàn thiện quy định của pháp luật liên quan đến công tác quản lý thông tin thuê bao theo hướng quy định rõ hơn trách nhiệm đối với thuê bao đăng ký sở hữu nhiều hơn 3 SIM. Bắt buộc doanh nghiệp viễn thông áp dụng công nghệ (video call, ekyc,…) trong quá trình đăng ký, phát triển SIM mới. Quy định chặt chẽ hơn trách nhiệm đối với chủ thuê bao khi chuyển cho người khác sử dụng thuê bao đứng tên mình.
Ngoài ra, Bộ TT&TT sẽ tăng cường giám sát, vận hành hệ thống hỗ trợ tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác thông qua đầu số tiếp nhận 5656, 156 và website thongbaorac.ais.gov.vn.
Với tin nhắn, cuộc gọi có dấu hiệu vi phạm pháp luật, các đơn vị của Bộ TT&TT sẽ tiếp tục phối hợp cơ quan chức năng của Bộ Công an để xử lý.
“Cuộc chiến” SIM rác: Nhiều đại lý đã dừng bán, kích hoạt SIM
Số lượng SIM rác được bày bán công khai đã giảm, tuy nhiên, cuộc chiến chống SIM kích hoạt sẵn được dự báo sẽ còn nhiều diễn biến khốc liệt.
Đây là các SIM rác có thông tin chủ thuê bao không trùng khớp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.