Nhóm nghiên cứu gồm Cheryl Tay cùng các đồng nghiệp tại Đại học Công nghệ Nanyang, phối hợp với các chuyên gia tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực thuộc NASA và Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ (ETH Zürich), tìm ra bằng chứng cho thấy một số khu vực thuộc nhiều thành phố biển lớn đang lún nhanh hơn tốc độ nước biển dâng, New Scientist hôm 19/9 đưa tin. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Nature Sustainability.
Trong nghiên cứu mới, nhóm chuyên gia sử dụng radar vệ tinh để đo lường tốc độ sụt lún của 48 thành phố ven biển đông dân nhất thế giới từ năm 2014 - 2020. Tại 44 thành phố, những khu vực sụt lún nhanh nhất đang chìm nhanh hơn mực nước biển dâng. Các thành phố ở phía nam và Đông Nam Á nằm trong số những nơi sụt lún nhanh nhất. Một số khu vực thuộc thành phố Thiên Tân (Trung Quốc) và Ahmedabad (Ấn Độ) chìm nhanh hơn 20 mm một năm.
Tốc độ lún trung bình của TP HCM là 16,2 mm mỗi năm, trong khi TP Nam Kinh lại cao lên 1,1 mm mỗi năm. Các tốc độ này chưa được điều chỉnh theo những yếu tố khác có thể nâng cao hoặc hạ thấp mức đất, chẳng hạn như hiện tượng đất từng bị băng ép xuống nhô cao lên trong hàng nghìn năm sau khi băng tan. Nhóm nghiên cứu cũng đo đạc mọi khu vực trong ranh giới của một thành phố, kể cả khu vực đó cách xa bờ biển hàng km.
Trong case study (nghiên cứu tình huống) với thành phố Hồ Chí Minh, nhóm chuyên gia phát hiện, sẽ có thêm 20 km2 có thể chìm dưới mực nước biển và ngập lụt nếu tốc độ sụt lún hiện tại tiếp diễn đến năm 2030. Khoảng 880 km2 sẽ nằm dưới mực nước biển nếu đất không sụt lún. Thành phố Rio de Janeiro (Brazil) có thể có thêm 2 km2 ngập nước, tăng 16% diện tích ngập so với trường hợp không sụt lún.
Tuy nhiên, theo chuyên gia Manoochehr Shirzaei tại Đại học Bách khoa Virginia, bản đồ độ cao dùng trong các case study để ước tính mức độ ngập lụt không chính xác ở nhiều khu vực trên thế giới, và việc tập trung vào những nơi trong đất liền sụt lún nhanh của các thành phố thay vì những nơi nằm ngay trên bờ biển có thể đã "phóng đại" tác động của hiện tượng sụt lún.
Một bản báo cáo gần đây của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) về sự thay đổi mức đất dọc theo các bờ biển trên thế giới trong một thế kỷ cho thấy phạm vi hẹp hơn - tốc độ sụt lún nhanh nhất là khoảng 5,2 mm một năm.
Tuy nhiên, nếu tốc độ sụt lún nhanh trong nghiên cứu mới diễn ra, đây có thể là một tác nhân lớn trong các mối nguy hiểm liên quan đến mực nước biển, theo giáo sư Robert Kopp tại Đại học Rutgers, người tham gia vào bản báo cáo của IPCC. "Sụt lún đất đã luôn bị coi là một vấn đề phụ. Nghiên cứu mới có thể khiến vấn đề này được chú ý", Shirzaei nói.
Thu Thảo (Theo New Scientist)
- Nước biển có thể dâng cao 63,5 cm ở Mỹ vào năm 2050
- Mực nước biển có thể tăng 5 m vào năm 3000