Nhà nghiên cứu khí hậu Lucas Zeppetello tại Đại học Harvard cùng các đồng nghiệp lập mô hình cho nhiều kịch bản phát thải khí nhà kính dựa trên mức tăng trưởng kinh tế và dân số toàn cầu vào cuối thế kỷ này. Họ phát hiện, nhiệt độ trung bình toàn cầu sẽ tăng từ 2,1 - 4,3 độ C vào năm 2100. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Communications Earth and Environment hôm 25/8.
Nhóm nghiên cứu tìm hiểu xem tình trạng ấm lên toàn cầu này sẽ thay đổi nhiệt và độ ẩm như thế nào ở quy mô địa phương. Họ giả định rằng thời tiết hàng ngày trong tương lai sẽ giống với các dạng mẫu trong lịch sử. "Chúng tôi dự đoán tháng 6 sẽ tương tự như những tháng 6 mà chúng ta đã thấy trong 20 hay 30 năm qua, chỉ nóng hơn mà thôi. Một số nơi cũng khô hơn hoặc ẩm hơn", Zeppetello cho biết.
Ngưỡng được coi là nóng bức đến mức nguy hiểm với con người là khi Chỉ số nóng bức (Heat Index) - thước đo nhiệt độ không khí và độ ẩm tương đối - vượt quá 39 độ C. Những ngày nóng ở mức này có thể dẫn tới tình trạng chuột rút và kiệt sức do nhiệt, trong khi những ngày có Chỉ số nóng bức trên 51 độ C có thể gây sốc nhiệt, thậm chí tử vong, và được coi là cực kỳ nguy hiểm.
Nhóm nghiên cứu phát hiện, trong kịch bản có nhiều khả năng xảy ra nhất - ấm lên 3 độ C vào năm 2100 - các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới sẽ gặp tình trạng nóng đến mức nguy hiểm khoảng 1/4 - 1/2 số ngày trong năm vào năm 2050 và hầu hết số ngày trong năm vào cuối thế kỷ. Theo kịch bản này, 5,3 tỷ người ở Ấn Độ, châu Phi hạ Sahara và bán đảo Arab sẽ phải hứng chịu mức nhiệt cực kỳ nguy hiểm (Chỉ số nóng bức vượt ngưỡng 51 độ C) từ 15 ngày trở lên mỗi năm vào năm 2100.
Những khu vực cách xích đạo xa hơn nhiều có thể trải qua 15 - 90 ngày nóng bức nguy hiểm mỗi năm. Khi nghiên cứu chi tiết về thành phố Chicago - nơi một đợt nắng nóng hiếm gặp năm 1995 đã giết chết khoảng 500 người - nhóm nghiên cứu nhận thấy đợt nắng nóng như vậy có thể trở thành sự kiện thường niên tại đây.
Chuyên gia Cascade Tuholske tại Đại học Bang Montana, đánh giá phát hiện mới là "đáng báo động" và cho biết, ngừng phát thải là cách tốt nhất để tránh tác động của tình trạng nóng bức dữ dội. Theo ông, một số biện pháp thích ứng khác bao gồm điều hòa không khí phù hợp và giáo dục tốt hơn về sự nguy hiểm của nắng nóng.
Thu Thảo (Theo New Scientist)
- Vì sao nắng nóng ngày càng bất thường?