Ý kiến được TS Marian Croak, Phó Chủ tịch Kỹ thuật Google nêu trong sự kiện AI Day 2021 ngày 28/8 do VinAI tổ chức. Bà là tác giả của hơn 200 bằng sáng chế công nghệ ở nhiều lĩnh vực khác nhau và hỗ trợ nhiều nhóm nghiên cứu và ứng dụng AI.
TS Marian Croak cho rằng, một sản phẩm AI có yếu tố bình đẳng và công bằng được đánh giá trên tệp dữ liệu, thuật toán không có những thành kiến. Chẳng hạn mô hình đưa vào dữ liệu phân biệt giới tính, tự động nhận định y tá là "cô ấy", hoặc kỹ sư là "anh ấy".
Bà cho rằng, mục tiêu cuối cùng của AI là tạo nên máy móc suy nghĩ và hỗ trợ đưa ra quyết định. Tuy nhiên, khi AI được thiết lập và nam giới điều khiển chính, nguy cơ lớn của tình trạng mất cân bằng về giới trong công nghệ cũng có thể xảy ra.
"Là công dân da màu, tôi được dạy rằng làm sao để hỗ trợ người yếu thế và không được quyền quyết định công bằng. Điều này tạo động lực rất nhiều cho tôi trong công việc nghiên cứu AI", bà nói. Ngoài ra, tính minh bạch là một phần của sản phẩm AI. Người làm cần đi tìm câu trả lời cho mô hình là gì, tệp dữ liệu ra sao, dữ liệu được dán nhãn như thế nào và sản phẩm được sử dụng cho mục đích gì.
Có kinh nghiệm phát triển nền tảng AI hỗ trợ nhà khoa học tìm hiểu Covid-19 (CORD-19), ông Oren Etzioni, CEO của Viện Trí tuệ Nhân tạo Allen (Mỹ) cho rằng, tính minh bạch của AI được thể hiện trong những thông tin dùng làm tài liệu tham khảo cho những phát hiện tiếp theo, vì nền tảng này ứng dụng AI đọc và lọc các nghiên cứu liên quan virus corona để cập nhật hàng ngày. Ông cho rằng độ tin cậy, tính xác thực của dữ liệu phải đặt lên hàng đầu khi làm các sản phẩm AI liên quan y tế, sức khỏe.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn An Nguyên, CEO Trusting Social cho rằng, thị trường có rất nhiều vấn đề, chỉ cần chọn một vấn đề mà duy nhất sản phẩm của doanh nghiệp bạn mới có thể giải quyết được, giảm được sự cạnh tranh nhiều công ty khác."Cần xác định rõ người dùng cuối của sản phẩm là ai", ông nói.
Tuy nhiên, theo ông Alexander Finder, Nghiên cứu viên tại VinAI, một sản phẩm AI từ phòng lab ra tới đời sống, phục vụ con người không chỉ là tìm vấn đề để AI khắc phục, còn là yếu tố về nhân lực, chi phí vì giá thành mà thị trường trả cho sản phẩm AI khác với chi phí để đơn vị nghiên cứu ra. "Tại Việt Nam, nhu cầu phát triển công nghệ tăng nhanh, nguồn lực cần được đào tạo để đáp ứng đủ", ông nói.
"Ngày trí tuệ nhân tạo 2021" được tổ chức trực tuyến trong 2 ngày 27-28/8 với quy mô khoảng 2.000 người, cùng đóng góp ý tưởng liên quan đến các vấn đề "Trí tuệ nhân tạo trong Nghiên cứu và Phát triển";"Trí tuệ nhân tạo trong Đổi mới sáng tạo" và "Đào tạo, nuôi dưỡng nguồn nhân lực về Trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam". Sự kiện do Công ty Nghiên cứu và Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo VinAI (thuộc Tập đoàn Vingroup) tổ chức. Sự kiện được tổ chức nằm trong kế hoạch phát triển Chiến lược Quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030.
Nguyễn Xuân