Các nhà thiên văn học phát hiện một cấu trúc dạng sợi mới từ khí và bụi treo lơ lửng ở rìa ngoài dải Ngân Hà. Với biệt danh "Đuôi mèo", cấu trúc này chưa được lập bản đồ đầy đủ. Các nhà nghiên cứu tìm ra nó cho rằng đó có thể là cánh tay chưa từng biết của dải Ngân Hà.
Dải Ngân Hà là thiên hà xoắn ốc đồ sộ, có phần trung tâm phình ra, bao quanh là những cánh tay cuộn xoắn chứa những ngôi sao, khí và bụi. Thiên hà của chúng ta có 4 cánh tay xoắn, hai cánh tay lớn mang tên Scutum-Centaurus và Perseus, nằm giữa chúng là hai cánh tay nhỏ hơn gọi là Norma và Sagittarius, theo NASA. Trái Đất nằm ở một nhánh có tên Orion Spur của cánh tay Sagittarius.
Trong vài năm qua, các nhà nghiên cứu ở kính viễn vọng vô tuyến lớn nhất thế giới, Kính viễn vọng vô tuyến hình cầu khẩu độ 500 m (FAST) ở tỉnh Quý Châu, Trung Quốc, đã tiến hành nghiên cứu hệ thống vùng trời mang tên Cygnus-X, theo Keping Qiu, nhà thiên văn học ở Đại học Nam Kinh. FAST quan sát vũ trụ thông qua dải vô tuyến của quang phổ điện từ. Do đó, thiết bị đặc biệt hữu ích khi xem xét những đám mây khí lạnh chứa hydro. Trong khi quan sát Cygnus-X, khu vực hình thành sao rộng lớn ở cách Trái Đất 4.500 năm ánh sáng, Qiu và cộng sự chú ý tới đám mây hydro dường như ở rất xa phía sau nó.
Bằng cách kết hợp FAST với dữ liệu từ kính viễn vọng ở Đức và một kính khác tại Australia, nhóm nghiên cứu có thể lập bản đồ cấu trúc trải rộng gần 3.600 năm ánh sáng ở khoảng cách 68.000 năm ánh sáng tính từ Trái Đất. Đây là sợi khí lớn và xa nhất từng được quan sát. Các nhà nghiên cứu ước tính Đuôi mèo có khối lượng bằng 65.000 Mặt Trời. Kích thước thật của nó thậm chí có thể lớn hơn, có chiều rộng ước tính 16.000 km. Họ công bố chi tiết phát hiện hôm 4/8 trên cơ sở dữ liệu arXiv và sẽ xuất bản nghiên cứu trên tạp chí Astrophysical Journal Letters.
Đuôi mèo nằm ở rìa ngoài dải Ngân Hà, cách xa trung tâm thiên hà gấp 3 lần so với Trái Đất. "Chúng tôi vẫn chưa biết cấu trúc sợi khí lớn tới vậy hình thành như thế nào ở vị trí đó", Qiu nói. Tuy nhiên, Qiu và cộng sự không thể xác định Đuôi mèo là sợi khí đơn độc hay cuộn quanh và nối liền với phần chính của dải Ngân Hà. Đó có thể là một cánh tay chưa biết hoặc nhánh của một trong 4 cánh tay chính. Các nhà nghiên cứu vẫn còn nhiều câu hỏi chưa thể giải đáp về cấu trúc này. Dải Ngân Hà bị biến dạng ở rìa, nhưng Đuôi mèo dường như không méo như vậy. Nhóm nghiên cứu đang lên kế hoạch tìm hiểu kỹ hơn về sợi khí bằng kính viễn vọng FAST.
An Khang (Theo Space)
- Phát hiện 'điểm gãy' trong dải Ngân Hà