Các nhà khảo cổ học mới đây vừa phát hiện một ngôi đền ngoại giáo có niên đại 1.200 năm ở Na Uy. Đó là một di tích hiếm hoi được tìm thấy từ thời đại Viking. Ngôi đền được cho là thờ các vị thần cổ đại Bắc Âu như Odin và Thor vài thế kỷ trước khi Cơ đốc giáo du nhập và thống trị niềm tin của người dân nơi đây.
Mặc dù di tích được tìm thấy chỉ là một nền đất với những hố cọc gỗ được bố trí thành hai vòng hình chữ nhật, các nhà khảo cổ vẫn có thể phục dựng lại hình dáng ngôi đền theo những ghi chép và tài liệu về nền văn hóa Viking ở cuối thế kỷ thứ 8.
Theo đó, ngôi đền là một tòa nhà lớn bằng gỗ - dài khoảng 14 mét, rộng 8 m và cao tới 12 m. Nơi đây từng được sử dụng để thờ cúng và tế lễ các vị thần trong những ngày chính hạ và chính đông.
Nhà khảo cổ học Søren Diinhoff đến từ Bảo tàng Đại học Bergen cho biết, đây là ngôi đền cổ Bắc Âu đầu tiên được tìm thấy ở Na Uy.
"Lần đầu tiên chúng tôi tìm thấy một tòa nhà như vậy, nó rất đặc biệt và rất đẹp", ông nói. "Ở Thụy Điển và Đan Mạch, chúng tôi cũng đã tìm thấy những đền thờ như vậy. Nhưng phải đến tận bây giờ, ngôi đền này mới cho thấy nó cũng tồn tại ở Na Uy".
Trong quá khứ, ở Bắc Âu đã tồn tại một nền văn hóa chiến chinh hào hùng. Một vài thế kỷ thịnh vượng, các nhóm thủy thủ và chiến binh Bắc Âu được gọi là người Viking đã đánh phá và chiếm đóng nhiều thuộc địa ở khắp Châu Âu đến tận Iceland, Greenland và Canada.
Chiến trận đã đem lại cho người Bắc Âu rất nhiều của cải. Và từ thế kỷ thứ 6, họ bắt đầu xây dựng những "nhà thần" lớn như thế này để tỏ lòng biết ơn với các vị thần của mình. Trước đó, các vị thần cổ ở Bắc Âu chỉ được người Viking thờ cúng tại các địa điểm đơn giản ngoài trời.
"Ngôi đền này thể hiện một niềm tin mạnh mẽ hơn tất cả những địa điểm sùng bái nhỏ lẻ", Diinhoff cho biết.
Một ngôi nhà thần Bắc Âu
Trong văn hóa của người Viking, họ gọi những ngôi đền thờ của mình là "nhà thần". Những ngôi nhà thần thờ nhiều vị thần cổ Bắc Âu, vì tôn giáo của họ là tôn giáo đa thần.
Thần thoại Bắc Âu chia những vị thần của mình thành hai nhóm, Æsir và Vanir, thiện chiến và có sức mạnh ngang nhau. Trong số các vị thần phổ biến nhất là Odin và Thor. Thần thoại Bắc Âu cũng thiết kế ra những thế giới là nơi sinh sống của nhiều chủng tộc thần thoại bao gồm người khổng lồ, người lùn, yêu tinh và linh hồn đất.
Vũ trụ học Bắc Âu xoay quanh một cây thế giới được gọi là Yggdrasil, với các cảnh giới khác nhau tồn tại cùng với con người ở nơi gọi là Midgard. Các thế giới khác có thể hiểu là thế giới bên kia, một số trong đó được cai trị bởi một vị thần cụ thể.
Với ngôi đền mới được phát hiện, các nhà khoa học đã tìm thấy nền móng của nó tại Ose, một ngôi làng ven biển gần thị trấn Ørsta ở miền tây Na Uy. Nền móng cực kỳ lớn này được phân biệt với móng của các ngôi nhà nhỏ khác được tìm thấy sau đó.
Các cuộc khai quật cho thấy dấu vết của một khu định cư nông nghiệp có niên đại từ khoảng 2.000 đến 2.500 năm trước, bao gồm phần còn lại của hai ngôi nhà từng là trung tâm của một trang trại nhỏ của một gia đình và động vật của họ, Diinhoff nói.
Ngôi nhà thần có niên đại 1.200 năm, gợi ý nó đã được xây dựng sau này, khi khu vực làng Ose bắt đầu bị thống trị bởi một nhóm các gia đình giàu có ưu tú. Các gia đình này xuất hiện khi xã hội Bắc Âu bắt đầu tương tác với các xã hội phân tầng hơn của Đế chế La Mã và các bộ lạc Bắc Đức.
"Khi phân hóa về mặt xã hội bắt đầu vào thời kỳ đồ sắt La Mã, các gia đình ưu tú sẽ vươn lên nắm quyền kiểm soát tôn giáo", Diinhoff giải thích. Do đó, việc thờ cúng các vị thần cũng trở nên có tổ chức hơn và họ cần xây dựng những nhà thần.
Ngôi nhà thần được tìm thấy ở làng Ose thực ra xây theo khuôn mẫu của các vương cung đạo Cơ đốc có thể tìm thấy ở Nam Âu. Nó có một tháp cao phía trên mái dốc, bản sao của các tháp nhà thờ Cơ đốc giáo thời kỳ đầu, Diinhoff nói.
Mặc dù tòa nhà bằng gỗ đã biến mất từ lâu nhưng các lỗ hậu vẫn còn nguyên hình dạng của nó, bao gồm cả các trụ tròn trung tâm của tòa tháp. Các trụ tròn này là một kết cấu đặc biệt chỉ từng được sử dụng trong các ngôi nhà thần mà nếu còn tồn tại chúng trông sẽ rất ấn tượng, Diinhoff nói
Nghi lễ thờ cúng cổ của người Bắc Âu
Điều kì diệu của khảo cổ học đó là từ các bằng chứng và hiện vật tìm thấy, các nhà khoa học có thể đối chiếu nó với các văn bản cổ để tái hiện lại cuộc sống của những người cách chúng ta hàng ngàn năm.
Xung quanh ngôi đền ở làng Ose, Diinhoff đã tìm thấy một loạt hố nấu ăn tập trung là nơi chuẩn bị thức ăn cho các bữa tiệc tôn giáo. Khu vực này cũng xuất hiện rất nhiều di cốt động vật từ các cuộc hiến tế.
Ngoài ra, nhóm khảo cổ còn tìm thấy một viên đá lớn màu trắng "đại diện cho cơ quan sinh dục nam". Đó là một phần nghi lễ sinh sản của người Bắc Âu cổ.
Các nghi lễ sẽ được tổ chức trong nhà thần cho các lễ hội quan trọng theo lịch tôn giáo, chẳng hạn như các ngày chính hạ và chính đông - tương ứng là những ngày có đêm ngắn nhất và dài nhất trong năm.
Thịt, đồ uống và đôi khi là kim loại quý như vàng sẽ được dâng lên các bức tượng nhỏ bằng gỗ trong tòa nhà thần, tượng trưng cho các vị thần Bắc Âu Cổ - đặc biệt là thần chiến tranh Odin, thần sét Thor và thần sinh sản Freyr, những người thường được thờ phụng trong Tôn giáo Bắc Âu cổ.
Vì các vị thần chỉ có thể hưởng phần thức ăn của lễ hội trong tinh thần. Sau đó, thức ăn và đồ uống tế lễ sẽ được người thờ phụng của họ thụ tán. "Trong những nghi lễ này bạn sẽ có một tâm trạng tốt, ăn nhiều và uống nhiều", Diinhoff nói. "Tôi nghĩ họ sẽ có một khoảng thời gian vui vẻ".
Tuy nhiên, tôn giáo Bắc Âu cổ của người Viking đã bị đàn áp từ thế kỷ 11, sau khi các vị vua của Na Uy áp đặt Thiên chúa giáo thành quốc giáo. Các tòa nhà thần như ở Ose sẽ bị phá hủy, hầu hết bị đốt và người dân buộc phải chuyển sang các nhà thờ đạo Thiên chúa giáo mới.
Cho đến nay, không có bằng chứng nào cho thấy nhà thần ở Ose là một phần của cuộc thanh trừng đó, Diinhoff nói. Tuy nhiên, ông hi vọng các bằng chứng khảo cổ mới tìm thấy trong tương lai sẽ tiết lộ số phận của ngôi đền này.
"Sẽ rất lý tưởng nếu chúng tôi có thể giải thích điều đó", Dinnhoff nói. "Nhưng hiện chúng tôi vẫn chưa có bằng chứng nào cho nó cả".
Tham khảo Sciencealert
Lấy link