Chuyển đổi công nghệ loại trừ các chất phá hủy tầng ozone

Theo cam kết với Ban Chấp hành Quỹ Đa phương thi hành Nghị định thư Montreal, Việt Nam cần ban hành chính sách cấm sản xuất điều hòa không khí gia dụng sử dụng môi chất lạnh HCFC-22 và cấm nhập khẩu HCFC-141b trộn sẵn trong polyol từ năm 2022. Đây là các chất làm suy giảm tầng ozone.Để thực hiện, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã triển khai dự án quản lý loại trừ các chất HCFC thông qua việc hỗ trợ chuyển đổi công nghệ cho doanh nghiệp (giai đoạn I từ 2012-2017, giai đoạn II từ 2018-2023).Ở giai đoạn I, có 11 doanh nghiệp hoàn thành chuyển đổi công nghệ, giúp loại trừ 1.300 tấn HCFC-141b nguyên chất và HCFC-141b trộn sẵn trong polyol sử dụng trong sản xuất xốp cách nhiệt.Trong giai đoạn II, mục tiêu loại trừ 35% mức tiêu thụ các chất HCFC ở mức tiêu thụ cơ sở. Loại trừ tiêu thụ 1.000 tấn HCFC-22 và loại trừ hoàn toàn HCFC-141b trộn sẵn trong polyol để sản xuất xốp cách nhiệt. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất điều hòa không khí, thiết bị lạnh và xốp cách nhiệt có thể tham gia Dự án. Các doanh nghiệp tham gia dự án được hỗ trợ về tài chính và kỹ thuật, giúp các doanh nghiệp chuyển đổi sang công nghệ sản xuất hiện đại, cải tiến phương pháp sản xuất theo hướng bảo vệ môi trường. Ngoài ra, chuyển đổi sang công nghệ không làm suy giảm tầng ozone còn có thể giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường tới nhóm các nước phát triển.Bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam cho biết: Cần phải khuyến khích các quốc gia, các doanh nghiệp thực hiện Nghị định thư Montreal để lỗ thủng tầng ozone được phục hồi 100% trong thời gian tới. Hiện chúng ta vẫn phải đối mặt với thách thức mới gắn liền với xu hướng gia tăng sử dụng các chất HFC, là những chất được sử dụng để thay thế cho các chất làm suy giảm tầng ozone trong lĩnh vực sản xuất thiết bị lạnh, điều hòa không khí và sản xuất xốp. Để giải quyết thách thức này rất cần sự hợp tác hơn nữa giữa các chính phủ ở cấp độ toàn cầu, giữa các bộ ngành, địa phương, sự tham gia của các đối tác quốc tế và đặc biệt là doanh nghiệp trong các lĩnh vực liên quan.Theo Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các chất HFC là chất gây hiệu ứng nhà kính được sử dụng thay thế cho các chất HCFC đang bị loại trừ. Việt Nam đang từng bước xây dựng lộ trình quản lý, loại trừ các chất HFC, hướng đến không gia tăng lượng tiêu thụ các chất HFC từ năm 2024 tại Việt Nam và loại trừ 80% lượng tiêu thụ các chất HFC vào năm 2045. Đây cũng là nội dung Việt Nam cam kết khi tham gia thực hiện Bản sửa đổi, bổ sung Kigali trong khuôn khổ Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ozone.Bên cạnh việc hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ, các hoạt động nâng cao nhận thức cũng được tổ chức vào dịp Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ozone vào ngày 16/9 hàng năm. Năm nay thế giới bước sang mốc kỷ niệm 35 năm trên hành trình phục hồi tầng ozone. Với thông điệp "Bảo vệ tầng ozone vì sự sống", Việt Nam tổ chức nhiều hoạt động tọa đàm, treo cờ, phổ biến tờ rơi nhằm nâng cao nhận thức về quản lý HCFC, HFC tại Việt Nam. Cục Biến đổi khí hậu đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác với Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp tổ chức hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong lĩnh vực làm lạnh và điều hòa không khí; và Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan hợp tác trao đổi thông tin và tăng cường năng lực cho cán bộ hải quan trong việc thực hiện Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ozone ở Việt Nam.Liên Hợp Quốc cho biết, nhờ có những nỗ lực bảo vệ tầng ozone, lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực đang nhỏ nhất trong ba thập kỷ qua. Sự phục hồi của tầng ozone phần lớn nhờ vào Nghị định thư Montreal được các nước thông qua vào năm 1987, cấm sản xuất và loại trừ dần các chất làm suy giảm tầng ozone.Thanh Hà