Hội thảo xúc tiến thương mại, đầu tư và quảng bá sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam” khu vực Tây Bắc, diễn ra ngày 3/12 tại thành phố Điện Biên Phủ, đã tạo dấu ấn lớn trong tiến trình chuyển đổi số các tỉnh miền núi phía Bắc. Sự kiện quy tụ hơn 300 đại biểu đến từ bộ, ngành, viện trường, chuyên gia, doanh nghiệp công nghệ, đánh dấu nỗ lực mạnh mẽ của Bộ KH&CN và tỉnh Điện Biên trong việc đưa hệ sinh thái công nghệ số Việt Nam đến gần hơn với chính quyền, doanh nghiệp và người dân Tây Bắc.
Hội thảo được tổ chức đúng thời điểm các địa phương đang xây dựng kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2026, cho thấy quyết tâm của khu vực Tây Bắc trong việc thu hẹp khoảng cách số, khai thác sức mạnh của dữ liệu, nền tảng số và đổi mới sáng tạo để thúc đẩy phát triển bền vững.
Công nghệ số - chìa khóa mở lối cho kinh tế Tây Bắc
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh công nghệ số và đổi mới sáng tạo chính là “chìa khóa” để Tây Bắc vượt qua những rào cản cố hữu về địa hình và hạ tầng. Theo Thứ trưởng, các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đang phát triển ngày càng nhiều giải pháp phù hợp với nhu cầu thực tiễn tại cơ sở, dễ ứng dụng ngay trong đời sống, trong sản xuất nông nghiệp, quản trị du lịch, phát triển logistics hay triển khai đô thị thông minh.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương khẳng định Bộ KH&CN sẽ tiếp tục đồng hành cùng các địa phương Tây Bắc trong việc nhân rộng các mô hình chuyển đổi số đã chứng minh hiệu quả, hỗ trợ ứng dụng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, nền tảng số vào các lĩnh vực thiết yếu của địa phương. Đây được xem là bước đi quan trọng giúp Tây Bắc từng bước tham gia sâu hơn vào nền kinh tế số quốc gia, thay vì đứng ngoài cuộc chơi công nghệ vốn đang tăng tốc từng ngày.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên Nguyễn Minh Phú cũng cho biết tỉnh đang coi ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số là nhiệm vụ trung tâm để nâng cao chất lượng quản trị, thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Điện Biên đã triển khai nhiều mô hình nông nghiệp thông minh, số hóa hoạt động du lịch, nâng cấp hạ tầng công nghệ để tiến tới chính quyền điện tử và đô thị thông minh. Hội thảo lần này, theo ông Phú, không chỉ mang ý nghĩa kết nối doanh nghiệp công nghệ với địa phương mà còn là cơ hội để Tây Bắc hình thành mạng lưới hợp tác trong lĩnh vực kinh tế số - trụ cột phát triển mới của khu vực miền núi.
Bí thư tỉnh Điện Biên Trần Tiến Dũng, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương và các đại biểu thăm gian hàng sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam” Giải pháp “Make in Viet Nam”: Từ nông nghiệp số đến du lịch thông minh
Phiên chuyên đề buổi sáng ghi nhận nhiều giải pháp công nghệ số phù hợp với đặc thù Tây Bắc, đặc biệt là các nền tảng do doanh nghiệp Việt Nam phát triển. Đại biểu các tỉnh đánh giá cao những giải pháp có tính ứng dụng và khả năng triển khai ngay tại cơ sở với chi phí hợp lý.
Một trong những giải pháp nổi bật là hệ thống truy xuất nguồn gốc CheckVN, hỗ trợ quản lý chất lượng nông sản, chống gian lận thương mại và xây dựng niềm tin cho người tiêu dùng. Đối với các sản phẩm đặc sản vùng cao như chè Shan tuyết hay cà phê Điện Biên, việc minh bạch thông tin xuất xứ đóng vai trò then chốt để mở rộng thị trường trong nước lẫn quốc tế.
Bên cạnh đó, hệ sinh thái nông nghiệp số VDAPES được giới thiệu như một công cụ toàn diện, hỗ trợ từ khâu canh tác, quản lý mùa vụ, dự báo chất lượng cho đến tiêu thụ sản phẩm. Trong điều kiện canh tác phụ thuộc nhiều vào thời tiết và địa hình như Tây Bắc, việc đưa dữ liệu vào sản xuất sẽ giúp nông dân giảm chi phí, nâng cao năng suất và hạn chế rủi ro.
Không chỉ dừng lại ở nông nghiệp, các giải pháp số dành cho du lịch và thương mại cũng được quan tâm đặc biệt. Mô hình hợp tác xã số và sàn thương mại điện tử dành riêng cho nông sản vùng cao giúp sản phẩm địa phương tiếp cận người tiêu dùng ở xa, thay vì phụ thuộc vào thương lái hoặc cửa hàng truyền thống. Trong khi đó, nền tảng quản lý du lịch thông minh vTravel được đánh giá là phù hợp để hỗ trợ Điện Biên mở rộng thị trường khách du lịch, đặc biệt trong giai đoạn tỉnh đặt mục tiêu thu hút hơn 1,45 triệu lượt khách trong năm 2025.
Đại diện VNPT, Đại học Bách Khoa Hà Nội và nhiều doanh nghiệp công nghệ khác cũng trình bày các giải pháp hỗ trợ chuyển đổi số trong giáo dục, y tế, quản lý dữ liệu mở và triển khai camera AI. Đây là các lĩnh vực được xem là “xương sống” của phát triển xã hội vùng cao, góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ công và nâng cao năng lực quản trị của chính quyền cơ sở.
Nâng tầm thương hiệu nông sản Điện Biên
Một trong những điểm nhấn lớn của hội thảo năm nay là việc Bộ KH&CN công bố và trao Giấy chứng nhận Chỉ dẫn địa lý cho ba sản phẩm đặc sản: Chè Shan tuyết, Chè phổ nhĩ Shan tuyết và Cà phê Điện Biên. Đây được xem là cột mốc quan trọng đối với ngành nông nghiệp tỉnh, mở đường để các sản phẩm địa phương bước vào chuỗi giá trị cao hơn.
Ba sản phẩm này không chỉ có giá trị kinh tế cao mà còn là đại diện cho văn hóa, thổ nhưỡng và bản sắc vùng miền. Tuy nhiên, để vươn ra thị trường quốc gia hoặc quốc tế, các sản phẩm cần được hỗ trợ bởi các giải pháp số như truy xuất nguồn gốc, quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế và mở rộng tiếp thị số. Khi công nghệ số được đưa vào quản lý sản phẩm OCOP, nông dân và hợp tác xã có thể bán sản phẩm với giá tốt hơn, giảm phụ thuộc vào thương lái, đồng thời nâng cao vị thế thương hiệu.
Cũng tại sự kiện, 20 bộ thiết bị STEM đã được trao tặng cho các trường học trong tỉnh. Đây là bước đi khẳng định tầm quan trọng của việc xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao - một trong những yếu tố quyết định sự thành công của chuyển đổi số trong tương lai. Việc sớm đưa khoa học - công nghệ vào trường học giúp hình thành tư duy sáng tạo cho học sinh, tạo nền tảng cho lực lượng lao động số của Điện Biên trong giai đoạn tới.
Bí thư tỉnh Điện Biên Trần Tiến Dũng, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương và các đại biểu thăm gian hàng sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam” Tạo không gian mới cho đổi mới sáng tạo vùng Tây Bắc
Tại hội thảo, hàng loạt thỏa thuận hợp tác được ký kết nhằm thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số và phát triển kinh tế số khu vực Tây Bắc. Các thỏa thuận bao gồm hợp tác đào tạo năng lực số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; phối hợp truyền thông thúc đẩy khoa học - công nghệ; hỗ trợ phát triển sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam” tại các địa phương; đặc biệt là chương trình phối hợp giữa Cục Công nghiệp CNTT với các tỉnh phía Bắc nhằm phát triển công nghiệp công nghệ số giai đoạn đến năm 2030.
Sự hiện diện của nhiều doanh nghiệp công nghệ lớn tại hội thảo cho thấy Tây Bắc đang trở thành thị trường thử nghiệm lý tưởng cho các giải pháp số mới. Các chuyên gia nhận định rằng việc triển khai công nghệ số tại khu vực miền núi không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân mà còn giúp doanh nghiệp hoàn thiện sản phẩm nhờ được thử nghiệm trong những điều kiện đặc thù mà đồng bằng không có.
Ngược lại, các tỉnh Tây Bắc sẽ được hưởng lợi từ những nền tảng công nghệ đã được tối ưu, tiết kiệm chi phí triển khai nhưng vẫn bảo đảm hiệu quả cao. Việc ứng dụng công nghệ vào nông nghiệp, du lịch, sản xuất và quản lý công sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững hơn.
Tầm nhìn phát triển kinh tế số Tây Bắc
Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên Nguyễn Minh Phú nhấn mạnh việc thực hiện các chủ trương lớn của Đảng về khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, đặc biệt là Nghị quyết số 52-NQ/TW và Nghị quyết số 57-NQ/TW, đã định hướng chiến lược để các tỉnh triển khai mạnh mẽ công tác chuyển đổi số.
Theo ông Phú, Điện Biên xác định cần ưu tiên chuyển đổi số ở hai lĩnh vực trọng tâm: nông nghiệp và du lịch. Với nông nghiệp, tỉnh có lợi thế về đất đai và khí hậu cùng nhiều vùng nguyên liệu lớn như mắc ca, cà phê, cao su và 138 sản phẩm OCOP đặc trưng. Tuy nhiên, sản phẩm vẫn thiếu công cụ truy xuất nguồn gốc, quản lý chuỗi cung ứng và thẩm định tín chỉ carbon - yếu tố quan trọng giúp tăng giá trị trong bối cảnh nông nghiệp xanh ngày càng được coi trọng. Với du lịch, Điện Biên đặt mục tiêu thu hút hơn 1,45 triệu lượt khách vào năm 2025, đòi hỏi tỉnh phải đột phá trong ứng dụng công nghệ như nền tảng du lịch thông minh, dữ liệu tập trung hoặc VR/AR tái hiện chiến trường Điện Biên Phủ.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, lãnh đạo tỉnh đề nghị Bộ KH&CN tiếp tục hỗ trợ kết nối chuyên gia, doanh nghiệp và hướng dẫn xây dựng thương hiệu, bảo hộ sở hữu trí tuệ cho sản phẩm chủ lực. Tỉnh cũng cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp công nghệ triển khai giải pháp phù hợp điều kiện vùng cao. Các sở, ban, ngành địa phương được yêu cầu chủ động nghiên cứu, đề xuất mô hình ứng dụng công nghệ ngay sau hội thảo nhằm tạo chuyển biến rõ rệt trong quản lý và sản xuất.
Hội thảo “Make in Viet Nam” tại Điện Biên không chỉ giới thiệu giải pháp công nghệ mà còn tạo nền tảng chiến lược cho các địa phương Tây Bắc trong hành trình xây dựng kinh tế số. Sự kiện cho thấy quyết tâm mạnh mẽ trong việc đưa công nghệ số vào đời sống, thu hẹp khoảng cách số và định hình mô hình phát triển bền vững dựa trên khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Với sự đồng hành của Bộ KH&CN, sự vào cuộc của doanh nghiệp công nghệ và quyết tâm của lãnh đạo các tỉnh, Tây Bắc hoàn toàn có khả năng bước vào giai đoạn tăng trưởng mới, nơi công nghệ số trở thành động lực then chốt giúp khu vực bứt phá, hội nhập và phát triển trong kỷ nguyên số.
Thái Khang