Dữ liệu trở thành 'tài sản chiến lược thứ 5' của nền kinh tế hiện đại

"Dầu mỏ mới" của thế kỷ 21

Phát biểu tại Diễn đàn Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số tỉnh Hưng Yên 2025, tổ chức vào ngày 29/10, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, cho biết Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá chiến lược hàng đầu, nhằm phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện phương thức quản trị quốc gia.

Nghị quyết cũng nêu rõ mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số chiếm ít nhất 30% GDP, 100% dữ liệu hành chính cốt lõi được liên thông từ trung ương đến địa phương, và đến năm 2045, Việt Nam sẽ thuộc top 30 quốc gia dẫn đầu về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

"Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, chúng ta đang bước vào giai đoạn bình minh của kỷ nguyên số, thời kỳ dữ liệu đã trở thành tài nguyên, tư liệu sản xuất quan trọng, trở thành “năng lượng mới”, thậm chí là “máu” của nền kinh tế số”, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương nói, đồng thời khẳng định việc phát triển hạ tầng số, thị trường dữ liệu và nguồn nhân lực công nghệ cao là những yếu tố sống còn để Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo (AI).

Ông Cương cho biết thêm, Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia mới được thành lập vào tháng 3/2025, quy tụ nhiều chuyên gia giỏi, am hiểu sâu sắc nhất về công nghệ, có tầm nhìn chiến lược và kinh nghiệm quốc tế trong lĩnh vực khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, chuỗi khối, an ninh mạng,…

"Chúng tôi nhận thức rõ một điều: dữ liệu là “dầu mỏ mới” của thế kỷ 21, và để khai thác “mỏ dầu” này chúng tôi luôn luôn nghiên cứu, phát triển tạo những đột phá phát triển về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo từ trong cách nghĩ, cách làm. Dữ liệu là “trái tim” của chuyển đổi số, là “bộ não” của kỷ nguyên vươn mình, thịnh vượng của dân tộc", Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương nhấn mạnh.

Đánh giá cao tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo tỉnh Hưng Yên khi sớm nhận ra dữ liệu là động lực tăng trưởng mới, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương cho rằng, sau khi tổ chức lại chính quyền hai cấp và thay đổi địa giới hành chính, Hưng Yên đã trở thành một tỉnh có vị trí trung tâm vùng Đồng bằng sông Hồng với nhiều lợi thế địa kinh tế và xã hội; là tỉnh có nền kinh tế mở, đa dạng từ nông nghiệp chất lượng cao, công nghiệp phụ trợ, logistics, đến các ngành kinh tế biển, năng lượng tái tạo, du lịch ven biển.

Trong bối cảnh mới, việc phát triển hệ thống dữ liệu - thống kê - phân tích trở thành công cụ chiến lược giúp lãnh đạo tỉnh quản lý hiệu quả dân số, tài nguyên và các ngành kinh tế; tạo đột phá trong điều hành, giám sát và ra quyết định nhờ xây dựng chính sách dựa trên dữ liệu; nâng cao năng lực cạnh tranh, khai thác tối đa tiềm năng mới của tỉnh sau sáp nhập.

Dữ liệu trở thành 'tài sản chiến lược thứ 5' của nền kinh tế hiện đại

Tham gia phiên thảo luận trong khuôn khổ Diễn đàn Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số tỉnh Hưng Yên 2025, ông Nguyễn Tuấn Huy, Trưởng ban Chuyển đổi số Tổng công ty Viễn thông MobiFone đã có bài tham luận thu hút sự chú ý của giới chuyên môn và lãnh đạo địa phương.

Bằng cách tiếp cận mới, ông Huy nhấn mạnh: “Hạ tầng số không còn chỉ là đường truyền hay thiết bị, mà đã trở thành hệ mạch của nền kinh tế hiện đại. Và trong hệ mạch ấy, dữ liệu chính là dòng máu nuôi sống mọi hoạt động. Đây là thời điểm vàng để các địa phương mạnh dạn chuyển đổi sang kinh tế dữ liệu, nếu muốn bứt phá trong giai đoạn tới.”

Theo ông Huy, thế giới đang bước vào giai đoạn mà dữ liệu được coi là “tài sản chiến lược thứ 5”, đứng cùng đất đai, lao động, vốn và năng lượng.

Dữ liệu không chỉ hỗ trợ ra quyết định mà còn trực tiếp tạo ra giá trị kinh tế và hoàn toàn có thể kinh doanh trên dữ liệu. Các quốc gia như Singapore, Hàn Quốc, Liên minh châu Âu đã sớm hình thành sàn giao dịch dữ liệu (Data Exchange Platforms), nơi dữ liệu được chuẩn hóa, chia sẻ và thương mại hóa minh bạch.

Theo chuyên gia của MobiFone, Hưng Yên đang sở hữu lợi thế hiếm có trong hành trình chuyển đổi này khi nằm ở trung tâm vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, kết nối trực tiếp với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh, có hạ tầng công nghiệp phát triển nhanh với 43 khu công nghiệp quy hoạch, 18 khu đang hoạt động, cùng mạng 5G đã phủ sóng toàn tỉnh.

“Hưng Yên có đủ bốn nguồn dữ liệu vàng – công nghiệp, nông nghiệp, du lịch và dân cư – cùng hạ tầng số mạnh mẽ. Đó là nền tảng lý tưởng để hình thành ‘nền kinh tế dữ liệu địa phương", ông Huy nhấn mạnh.

Từ góc nhìn doanh nghiệp công nghệ, ông Huy cho rằng việc biến dữ liệu thành tài nguyên kinh tế không còn là câu chuyện tương lai xa. MobiFone đã sẵn sàng đồng hành cùng địa phương trong việc xây dựng Hung Yen Data Hub – trung tâm dữ liệu tích hợp cấp tỉnh, đóng vai trò “trái tim” của hệ sinh thái dữ liệu.

Trung tâm này sẽ kết nối các nguồn dữ liệu từ 5 lĩnh vực chính – giao thông, nông nghiệp, công nghiệp, du lịch và giáo dục – lao động, giúp chính quyền, doanh nghiệp và người dân cùng khai thác minh bạch, an toàn.

Trong đó, MobiFone dự kiến cung cấp 3 nền tảng đã được triển khai thực tế: MobiEdu: phân tích dữ liệu học tập, dự báo nhu cầu nhân lực cho các khu công nghiệp; MobiAgri: hỗ trợ truy xuất nguồn gốc Nhãn lồng Hưng Yên, dự báo mùa vụ, giá nông sản; Smart Travel: khai thác dữ liệu hành vi du khách để gợi ý quảng bá, tối ưu chiến dịch marketing.

“Đây không chỉ là công nghệ, mà là công cụ phát triển kinh tế – xã hội. Mỗi hành trình, mỗi mùa vụ, mỗi giao dịch đều sinh ra dữ liệu. Khi được kết nối và xử lý đúng cách, nó sẽ trở thành nguồn thu mới cho địa phương", ông Nguyễn Tuấn Huy nói.