Đây cũng là tinh thần được nhấn mạnh tại lễ ra mắt dự án OctoAI, sáng kiến ứng dụng AI trong giáo dục nhằm hỗ trợ giáo viên Việt Nam làm chủ công nghệ và đưa AI vào lớp học, sáng 19/10 tại Đại học Bách khoa Hà Nội.
OctoAI là sáng kiến do STEAM for Vietnam cùng các đối tác phát triển nhằm mở rộng quy mô đào tạo giáo viên sử dụng AI trong dạy học.
Ông Trần Việt Hùng, nhà sáng lập STEAM for Vietnam, chỉ ra một thực tế: mỗi năm họ chỉ đào tạo AI cho khoảng 100.000 giáo viên, trong khi cả nước có hơn 2 triệu. Với tốc độ này, sẽ mất 20 năm để “nâng cấp” đội ngũ trong khi AI lại thay đổi từng ngày.
Do đó, OctoAI dùng một cách tiếp cận khác, đó là dùng chính AI để huấn luyện AI, giúp rút ngắn thời gian đào tạo hàng loạt giáo viên trên toàn quốc.
Dự án đã thu hút sự đồng hành từ những đối tác như Meta, Học Mãi, Vietnet-ICT và sẽ triển khai thử nghiệm với 5.000 giáo viên trong quý IV. Mục tiêu cuối cùng của dự án là mọi giáo viên có thể tiếp cận AI vào năm 2026.
Ông Trần Việt Hùng, nhà sáng lập STEAM for Vietnam, giới thiệu về dự án OctoAI sáng 19/10 tại Hà Nội. Ảnh: Du Lam OctoAI không chỉ là một công cụ hỗ trợ soạn bài. Trong bản demo, hệ thống có thể tự động tạo một khóa học hoàn chỉnh: từ khung chương trình, video bài giảng, slide, tài liệu tham khảo, bài tập thực hành đến đề thi - đồng thời thu thập dữ liệu tương tác của học sinh để gợi ý chiến lược cá nhân hóa học tập.
Những tính năng này giúp giáo viên tiết kiệm thời gian quản lý, tập trung vào vai trò hướng dẫn chuyên sâu và nhân rộng cơ hội học tập cho học sinh ở vùng sâu, vùng xa hay các em có hoàn cảnh đặc biệt.
Chia sẻ bên lề sự kiện, ông Trần Việt Hùng nhấn mạnh tầm quan trọng của hai kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện. Ông cho rằng, AI thực chất là một công cụ và chỉ thực hiện tốt những nhiệm vụ đặt ra khi được mô tả rõ ràng.
Người có tư duy giải quyết vấn đề sẽ biết xác định đúng yêu cầu, đặt ra đầu bài chính xác và giao việc cho AI theo cách giúp nó cho kết quả hữu dụng.
Trong khi đó, kỹ năng thứ hai - tư duy phản biện - ngăn chúng ta sa vào bẫy tin tưởng tuyệt đối: AI có thể sai, có khi còn "bịa" thông tin, nên việc kiểm chứng, đối chiếu và đặt câu hỏi là không thể thiếu.
Theo nhà sáng lập STEAM for Vietnam, ở giai đoạn hiện tại, nên để giáo viên là người trực tiếp sử dụng AI, còn học sinh tiếp cận gián tiếp qua giáo viên.
Nguyên nhân ông được đưa ra là AI hiện nay “chưa đủ tin cậy để học sinh dùng độc lập”. Sau này, khi công nghệ an toàn hơn, chúng ta có thể triển khai chương trình cho học sinh sử dụng trực tiếp.
Cách tiếp cận gián tiếp hiện nay là phương án an toàn nhất nhưng vẫn tận dụng được sức mạnh của AI.
AI mang đến cơ hội lớn để thu hẹp bất bình đẳng trong giáo dục
Đánh giá về vai trò của AI trong giáo dục, bà Silvia Danailov, Quyền trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam, nói AI đem lại “một cơ hội thực sự tuyệt vời” để mọi trẻ em tiếp cận công bằng và toàn diện với công nghệ số - bao gồm trẻ khuyết tật, trẻ vùng sâu vùng xa và trẻ em dân tộc thiểu số.
Dự án OctoAI đồng hành cùng giáo viên trong kỷ nguyên số, hướng tới mục tiêu bình dân học vụ AI. Ảnh: Du Lam AI có thể cá nhân hóa học tập, mở cánh cửa cho các em vốn chưa tham gia đầy đủ vào nền giáo dục chính quy và đồng thời là cơ hội để tăng tỷ lệ nữ sinh tiếp cận STEM.
Tuy nhiên, cùng với cơ hội là các rủi ro như quyền riêng tư dữ liệu, bảo vệ trực tuyến, trách nhiệm giải trình và minh bạch - những yếu tố cần được quản trị chặt chẽ khi triển khai trong nhà trường.
Dưới góc độ đối tác kỹ thuật, ông Ruici Tio - Giám đốc Chính sách an toàn Meta khu vực APAC - chỉ ra, để công cụ AI thực sự hữu dụng trong môi trường giáo dục Việt Nam, cần phát triển mô hình ngôn ngữ tiếng Việt và tài nguyên phù hợp với khung chương trình của Bộ Giáo dục và đào tạo, thay vì chỉ “nhập khẩu” nguyên chiếc công cụ nước ngoài.
Quá trình ấy bao gồm xây dựng dữ liệu ngôn ngữ địa phương, nội dung AI literacy, rồi mới tới việc phát triển công cụ cung cấp chương trình tùy chỉnh cho giáo viên.
“AI đang phát triển quá nhanh và chúng ta cần đảm bảo đang cung cấp các năng lực cốt lõi và khóa đào tạo cốt lõi cho giáo viên trên khắp Việt Nam. Sau đó, họ có thể mang công vụ và sức mạnh của nó đến với học sinh”, đại diện Meta chia sẻ.
Một tập đoàn dự kiến đầu tư trung tâm siêu dữ liệu AI giá trị 2 tỷ USD tại TPHCM
Theo Giám đốc Sở KH&CN TPHCM, Tập đoàn G42 (UAE) đang dự kiến đầu tư trung tâm siêu dữ liệu AI với số vốn gần 2 tỷ USD tại thành phố.
‘Họ muốn tôi tự khiến mình thất nghiệp’: Dịch giả quay cuồng trước cơn lốc AI
Nhiều dịch giả kỳ cựu đang chứng kiến công việc cạn dần khi AI tràn vào ngành. “Thị trường thật ảm đạm”, Jessica Spengler nói. “Các công ty nghĩ: tại sao phải thuê người, khi có thể dùng máy rồi trả ít tiền hơn cho người soát lại”.