Giải mã bí ẩn: Tại sao chân nhện lại cong lên khi chúng chết?

Không giống như động vật có vú, nhện không sử dụng máu để điều khiển cơ thể theo cách thông thường. Thay vào đó, bên trong cơ thể chúng là một chất lỏng gọi là huyết tương, hoạt động như một hệ thống thủy lực. Chất lỏng này được bơm dưới áp suất vào các chi, giúp chân nhện duỗi ra.

Bí mật nằm ở giải phẫu chân nhện: chân nhện không có cơ duỗi (extensor muscles) ở hầu hết các khớp. Chúng chỉ có các cơ gấp (flexor muscles) giúp chân cong vào trong. Để duỗi chân ra ngoài, nhện phải dựa hoàn toàn vào áp suất của dịch huyết tương.

Khi nhện còn sống, sự kiểm soát áp suất này cho phép chúng thực hiện các chuyển động linh hoạt như chạy, bám chặt vào con mồi và leo lên các bề mặt thẳng đứng.

Khi nhện chết, chúng ngay lập tức mất khả năng kiểm soát dịch cơ thể và áp suất huyết tương. Sự sụt giảm áp suất thủy lực này khiến chất lỏng không thể được đẩy vào chân để duỗi ra.

Do đó, các cơ gấp khỏe hơn sẽ chiếm ưu thế và kéo các chi co lại, tạo ra hình ảnh đặc trưng mà chúng ta thường thấy.

Sự mất ổn định này còn có thể làm dịch chuyển trọng tâm của nhện, khiến chúng thường nằm ngửa sau khi chết, chân co lại sát vào cơ thể.

Cảm hứng cho công nghệ robot

Cơ chế sinh học độc đáo này không chỉ là một hiện tượng tự nhiên mà còn trở thành nguồn cảm hứng cho các nhà khoa học. Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Rice đã tận dụng hệ thống áp suất này để tạo ra một khái niệm mới gọi là "spider necrobots".

Thay vì sử dụng các hệ thống phức tạp, các nhà nghiên cứu đã sử dụng xác nhện chết làm một loại kẹp cơ học. Bằng cách bơm không khí (thay vì huyết tương) vào cơ thể nhện, họ có thể khiến các chi duỗi ra theo yêu cầu. Khi giảm áp suất không khí, chân nhện sẽ co lại.

Phương pháp này đã biến những con nhện đã chết thành những công cụ kẹp cơ học đơn giản, chứng minh tính ứng dụng thú vị của cơ chế thủy lực tự nhiên trong lĩnh vực robot mềm.

Cuối cùng, câu chuyện về nhện không chỉ là một bài học về sinh học mà còn là một lời nhắc nhở về sự phức tạp và sáng tạo của tự nhiên. Dù sợ hãi hay ngưỡng mộ, hệ thống thủy lực độc đáo của nhện là một trong những cơ chế sinh học thú vị nhất trong thế giới động vật.