90 đội tranh tài tại NASA Space Apps Challenge 2025, thắp lửa đam mê STEM

Sân chơi công nghệ: dữ liệu mở NASA biến thành giải pháp thực tiễn

NASA Space Apps Challenge là cuộc thi hackathon quốc tế thường niên do NASA tổ chức sử dụng dữ liệu mở của NASA để giải quyết các thách thức thực tế về Trái Đất và không gian. Chủ đề năm 2025 là “Learn, Launch, Lead”, thúc đẩy học hỏi STEM, khởi động ý tưởng dữ liệu, và dẫn dắt đổi mới trong cộng đồng.

Sự kiện diễn ra trong hai ngày 4-5/10, do Liên minh Thúc đẩy Giáo dục STEM (SEPA) và Trường Điện - Điện tử - Đại học Bách khoa Hà Nội phối hợp tổ chức, dưới sự bảo trợ của Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và Sở Khoa học và Công nghệ Ninh Bình.

Cô Đào Thị Hồng Quyên, Trưởng Ban tổ chức sự kiện tại Ninh Bình cho biết: "Sau nhiều tháng chuẩn bị, Ninh Bình mong muốn trở thành trung tâm đổi mới công nghệ thực thụ – nơi tuổi trẻ được thắp lên ngọn lửa đam mê và truyền cảm hứng để dấn thân vào con đường STEM. Chúng tôi mong rằng NASA Space Apps là lễ hội văn hóa của trí tuệ và hợp tác quốc tế – nơi chỉ có dữ liệu, ý tưởng và khát vọng”.

Cuộc thi thu hút hơn 400 thí sinh của 90 đội thi đến từ 10 tỉnh thành trên cả nước, tham gia dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến, tranh tài trên 19 chủ đề bao phủ lĩnh vực như: khí hậu, dữ liệu không gian, AI, nông nghiệp, giáo dục và truyền thông khoa học.

Mỗi đội chọn một chủ đề để phát triển giải pháp trong vòng 48 giờ, từ phần mềm, ứng dụng web, trò chơi giáo dục, đến mô hình không gian để giải quyết các vấn đề thực tiễn như mô phỏng va chạm thiên thạch, tái chế rác trên sao Hỏa, hay ứng dụng dữ liệu vệ tinh cho nông nghiệp bền vững…

Những gương mặt trẻ thắp lửa STEM

BlueMarble Team - đội giành Giải Nhất gồm 6 thành viên cùng tạo ra dự án “BloomWatch: Ứng dụng quan sát trái đất để theo dõi hiện tượng ra hoa toàn cầu”. Trong 48 giờ, đội đã kết nối các mảnh ghép khác biệt một cách kỳ diệu: lập trình, thiết kế, kể chuyện, nghiên cứu dữ liệu… Bên cạnh giải Nhất chung cuộc, đội còn đạt giải chuyên môn “Nghệ thuật & Công nghệ”.

Vũ Quang Anh (17 tuổi, lớp 12D, Trường THPT Thực nghiệm Khoa học Giáo dục, Viện KHGD) - thành viên đội Quán quân chia sẻ: “Dự án của đội em là tạo dựng cuốn sách đa phương tiện để chuyển hoá dữ liệu hình ảnh vệ tinh về nông nghiệp của NASA thành một chuyến hành trình khám phá của 8 nhân vật được tạo dựng bởi AI.

Nguyễn Anh Minh (16 tuổi, lớp 11, trường THPT Xuân Đỉnh), đội BlueMarble cho biết: “Chúng em đã học được cách lắng nghe, tin tưởng nhau và biến những ý tưởng khác biệt thành một sản phẩm chung. Đây thực sự là trải nghiệm đáng nhớ, khởi đầu cho một hành trình lớn”.

Nổi bật giữa hàng trăm thí sinh là 2 bạn nữ của đội Lotus Data Voyage: Nguyễn Quế Chi và Đào Huyền Mai (lớp 11, trường THPT Chuyên Chu Văn An), luôn thể hiện sự tự tin và niềm đam mê công nghệ.

Đội Lotus Data Voyage phát triển một trò chơi tương tác và nền tảng web mô phỏng các thách thức nông nghiệp bằng dữ liệu vệ tinh và khí hậu, tiếp cận khoa học dữ liệu thực tiễn, khơi gợi đam mê sáng tạo và tạo ra giải pháp vì cộng đồng. "Em muốn chứng minh rằng khoa học vũ trụ không chỉ dành cho nam giới hay những người có kinh nghiệm, mà bất cứ ai có đam mê đều có thể tham gia cuộc chơi”, Quế Chi nói.

Đào Doanh Trí (sinh viên ngành Robotics & Mechatronics, Đại học RMIT), thành viên của đội Lotus Data Voyage đảm nhiệm vai trò mô phỏng dữ liệu và thiết kế website cho dự án. Doanh Trí chia sẻ: “Thiên văn và vũ trụ là đam mê từ nhỏ nhưng tôi đã không có cơ hội chọn nó làm ngành nghề học tập và nghiên cứu ở bậc đại học. Tham gia cuộc thi này, tôi được trực tiếp làm việc với dữ liệu vệ tinh, thử nghiệm mô hình STEM, tiếp cận với những giải pháp nông nghiệp bền vững, đồng thời học cách phối hợp đa lĩnh vực. Đó là những trải nghiệm rất thú vị với tôi”.

Đội Lotus Data Voyage đạt Giải Ba chung cuộc và giải chuyên môn Local Impact Award, tiềm năng tác động tích cực lớn nhất tại địa phương, là một trong 10 đội thi được đề cử cho 2025 Nasa Global Nominee.

Song song với phần thi chính, Ban tổ chức thiết kế chuỗi hoạt động bên lề phong phú như: Hội thảo Công nghệ Không gian, Ngày hội STEM Vươn tới cung trăng đầy màu sắc, các phiên kết nối và giao lưu với các chuyên gia.

Suốt 48 giờ, nhiều đội chỉ chợp mắt vài tiếng, nhưng không khí không hề căng thẳng. Thay vì ganh đua, các thí sinh nhiệt tình giúp đỡ nhau, chia sẻ API, hướng dẫn xử lý dữ liệu, thậm chí mang cơm cho nhau. “Đó chính là tinh thần NASA Space Apps: học hỏi, khởi động và lãnh đạo bằng hợp tác chân thành”, cô Hồng Quyên chia sẻ.

Những giải thưởng xuất sắc nhất bao gồm: Giải Nhất: BlueMarble và Brave New World; Giải Nhì: The Introverts, Kepler-FPT, B-Omachi; Giải Ba: Lotus Data Voyage, THCS Phương Định, Happy Farm, DTD2025 và nhiều giải phụ như: Nông nghiệp xanh, Sử dụng khoa học tốt nhất, Tác động thiên hà, Ý tưởng sứ mệnh xuất sắc…

10 dự án xuất sắc nhất sẽ được đề cử vào vòng toàn cầu – nơi các đội sẽ cạnh tranh cho danh hiệu Best Use of Data, Best Use of Science, Galactic Impact, Most Inspirational... Các giải quốc tế sẽ được công bố trên website NASA, và đội chiến thắng có cơ hội được mời tham dự sự kiện tổng kết tại Mỹ.

Nguyễn Hòa