Trung tâm Vũ trụ Việt Nam phải trở thành cơ sở chế tạo vệ tinh hàng đầu

Ngày 21/8, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam tổ chức lễ gắn biển và lễ khai trương Bảo tàng Vũ trụ Việt Nam tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc. Tham dự sự kiện có Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, GS.VS Châu Văn Minh - Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, PGS. TS Phạm Anh Tuấn - Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam.

"Ấn tượng - Khâm phục - Tự hào" là ba từ Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng dành cho tập thể cán bộ Trung tâm Vũ trụ Việt Nam sau khi tham quan bảo tàng.

Bảo tàng Vũ trụ Việt Nam được khởi công từ tháng 10/2022, với tổng diện tích hơn 3.000m2, bao gồm không gian trưng bày ngoài trời và trong nhà, chia thành 5 khu vực chính.

Không gian ngoài trời là nơi trưng bày các mô hình hành tinh trong Hệ Mặt Trời và một chiếc đồng hồ Mặt Trời. Không gian trong nhà có 2 tầng, trong đó, tầng 1 là nơi trải nghiệm các thí nghiệm khoa học cơ bản về ánh sáng, âm thanh, các định luật về chuyển động và hấp dẫn của Newton, cũng như tìm hiểu về các hành tinh, ngôi sao, thiên hà, và đặc biệt là Hệ Mặt Trời. Tầng 2 trưng bày vệ tinh, mô hình khoang tàu Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS, khu vực ứng dụng công nghệ vũ trụ.

Một điểm nhấn đặc biệt là Tháp Thiên văn, với kính thiên văn quang học phản xạ hiện đại đường kính 500mm, giúp quan sát bầu trời một cách rõ nét. Nhà chiếu hình vũ trụ dạng vòm có đường kính 12m, sức chứa 100 người.

Khi đi vào hoạt động, Bảo tàng Vũ trụ Việt Nam được kỳ vọng là "ngọn hải đăng" góp phần nâng cao nhận thức và khơi dậy niềm đam mê về khoa học vũ trụ trong cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ - những người sẽ định hình tương lai đất nước.

Phát biểu tại sự kiện, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh: "Đây là cột mốc quan trọng đánh dấu những nỗ lực cho hành trình hình thành và phát triển xuyên suốt hơn 10 năm qua của tập thể chuyên gia, cán bộ nghiên cứu của Trung tâm Vũ trụ, Viện Hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam, thực hiện thành công một số dự án vệ tinh, từng bước làm chủ công nghệ này. Kết quả khẳng định năng lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ của Việt Nam trong lĩnh vực có yêu cầu cao về trình độ và chuyên môn”.

Trong bối cảnh các nước chạy đua vào công nghệ, trong đó có công nghệ vũ trụ, để nâng cao vị thế, năng lực cạnh tranh, thách thức rất nhiều nhưng cơ hội cũng không nhỏ.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho rằng Việt Nam có thể đi tắt đón đầu, đi sau nhưng tiến nhanh, đi cùng, thậm chí vượt lên trong một số lĩnh vực.

“Sắp tới, nếu được đầu tư bài bản, các chiến lược mạnh mẽ hơn nữa, các bạn có môi trường, có điều kiện làm việc tốt hơn, chắc chắn các bạn có thể làm chủ nhiều công nghệ hơn nữa để đưa vào cuộc sống, ứng dụng phục vụ đảm bảo chủ quyền, an ninh quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội”, Phó Thủ tướng chia sẻ, đồng thời lưu ý lãnh đạo Trung tâm quan tâm đến đời sống, chế độ đãi ngộ và môi trường làm việc của cán bộ, chuyên gia.

Phó Thủ tướng cũng nêu 5 đề nghị. Cụ thể, Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ đề ra trong chiến lược phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ vũ trụ đến năm 2030, tiến tới nghiên cứu và làm chủ vệ tinh tầm thấp; lưu ý đề án, dự án nghiên cứu khoa học bám sát yêu cầu thực tiễn, có lộ trình cụ thể, khả thi, có trọng tâm, trọng điểm. Viện chủ động kết nối với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, các viện, trường, tập đoàn, doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ như Viettel, SpaceX, Amazon. Qua đó, tối ưu hóa nguồn lực, tận dụng cơ chế chính sách đặc thù, kết nối chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, hình thành sản phẩm có sức cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đề nghị chú trọng công tác đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ chuyên gia, cán bộ nghiên cứu, nhà khoa học trẻ, hình thành nhóm nghiên cứu mạnh trong các lĩnh vực khoa học vũ trụ ở tầm khu vực và quốc tế. Viện chủ động nâng cấp đầu tư hạ tầng. Đảng và Nhà nước đã dành ngân sách đáng kể cho khoa học công nghệ, chỉ sợ tiêu không đúng, không hiệu quả. Chúng ta chấp nhận các nghiên cứu có mức độ rủi ro. Chúng ta có thể đầu tư vào các phòng thí nghiệm, máy móc, trang thiết bị hiện đại, tiệm cận thông lệ, trình độ quốc tế. Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam đẩy mạnh hoạt động truyền thông và giáo dục STEM, khơi dậy phong trào khoa học công nghệ, khám phá, truyền cảm hứng cho giới trẻ yêu khoa học, tham gia công nghệ vũ trụ.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng yêu cầu Viện Hàn lâm Khoa học công nghệ và Trung tâm Vũ trụ Việt Nam phải trở thành cơ sở phát triển công nghệ và chế tạo vệ tinh hàng đầu Việt Nam, từng bước trở thành đơn vị nghiên cứu hàng đầu của khu vực và thế giới.