Khám phá loài vật lai giữa mèo và gấu, thơm mùi bỏng ngô

Một con gấu mang gương mặt mèo

Binturong, hay còn gọi là cầy mực, là loài động vật có vú thuộc họ cầy hương, phân bố ở các khu rừng nhiệt đới rậm rạp Nam Á và Đông Nam Á.

Binturong chủ yếu sống đơn độc, thường thích cuộn tròn trên cành cây để ngủ vào ban ngày. Khi màn đêm buông xuống, chúng mới bắt đầu chui ra kiếm ăn.

Mắt của chúng được thích nghi để nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu, do đó, thị lực vào ban ngày của chúng khá kém. Tuy nhiên, khứu giác cực kỳ nhạy bén đã bù đắp hoàn hảo cho nhược điểm này.

Chúng nổi bật với bộ lông đen dày, cơ thể chắc nịch dài 60-90 cm, nặng 11-36kg, và bộ ria mép dài khiến bất cứ ai lần đầu bắt gặp cũng liên tưởng đến “một con gấu mang khuôn mặt mèo”.

Trái ngược với vẻ ngoài tưởng chừng chậm chạp, Binturong là những “vận động viên leo trèo” xuất sắc. Chúng sở hữu chiếc đuôi dài, khỏe, có khả năng cầm nắm như một cánh tay thực sự, cho phép di chuyển linh hoạt, đu mình giữa tán rừng mà không sợ ngã.

Đặc điểm này khiến chúng trở thành một trong hai loài động vật ăn thịt trên thế giới có đuôi cầm nắm hoàn toàn, bên cạnh kinkajou Nam Mỹ.

Trong suốt ban ngày, loài vật này thường cuộn tròn ngủ trên cành cây cao, tránh xa những mối nguy từ mặt đất.

Đêm xuống, khi bóng tối bao trùm rừng già, chúng bắt đầu hành trình kiếm ăn chậm rãi qua các cành cây, tìm kiếm trái cây, trứng, côn trùng hoặc chim nhỏ.

Khả năng thích nghi này giúp chúng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn và quá trình phát tán hạt giống, duy trì sự đa dạng của hệ sinh thái rừng nhiệt đới.

Mùi hương bắp rang bơ bí ẩn

Điều khiến Binturong trở thành sinh vật “kỳ lạ nhất rừng già” không chỉ ở ngoại hình mà còn bởi mùi hương đặc trưng, mùi bắp rang bơ nóng hổi, mà chúng tỏa ra.

Theo nghiên cứu khoa học, Binturong tiết ra hợp chất 2-acetyl-1-pyrroline, chính là chất tạo mùi thơm hấp dẫn khi rang bỏng ngô hoặc nướng bánh mì mới ra lò.

Các tuyến tiết mùi nằm gần gốc đuôi cho phép chúng “kẻ mùi” trên cành lá, đánh dấu lãnh thổ, đồng thời thông báo sự hiện diện của mình với những cá thể khác trong môi trường rừng rậm thiếu ánh sáng.

Một nghiên cứu công bố năm 2016 chỉ ra rằng nồng độ hợp chất này cao hơn ở con đực, cho thấy chúng sử dụng mùi hương để thu hút con cái, đồng thời thể hiện tình trạng nội tiết, sức khỏe và quyền sở hữu lãnh thổ.

Ngoài mùi hương, Binturong còn sở hữu hệ thống giao tiếp âm thanh đa dạng: từ những tiếng khịt mũi, cười khúc khích khi thoải mái đến tiếng rít, gầm gừ hoặc hú vang khi bị đe dọa.

Hệ thống âm thanh này giúp chúng duy trì kết nối với đồng loại trong môi trường rừng già dày đặc, nơi tầm nhìn bị hạn chế nghiêm trọng.

Binturong là mắt xích quan trọng giúp phát tán hạt giống, duy trì sự tái sinh của rừng. Thế nhưng, loài “mèo gấu” này đang phải đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng.

Hoạt động phá rừng lấy gỗ, mở rộng nông nghiệp, cùng săn bắt để lấy thịt, mật hoặc làm thú cưng đang đẩy Binturong đến bờ vực diệt vong.

Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đã xếp Binturong vào danh sách “Sắp nguy cấp” (Vulnerable) và kêu gọi các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, hành động khẩn cấp để bảo vệ môi trường sống của loài vật đặc biệt này.