Apple thay đổi cục diện cuộc đua AI: Nhà phát triển Việt Nam nhìn ra bước đột phá lớn tại WWDC25

Apple từng bị đánh giá là chậm chân trong cuộc đua AI so với các đối thủ Android. Điều này đã khiến giới công nghệ nghi ngờ liệu công ty có thật sự nghiêm túc với AI, hay chỉ xem đó là một phần phụ trong trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, tại WWDC năm nay, Apple đã cho thấy một thay đổi, không chỉ bắt kịp, mà còn mở ra hướng đi mới với mô hình AI chạy cục bộ và dễ tích hợp hơn bao giờ hết.

Tại WWDC 2025, Apple đã khiến các nhà phát triển bất ngờ khi công bố một bước tiến lớn cho nền tảng Apple Intelligence: cho phép các ứng dụng bên thứ ba truy cập trực tiếp vào mô hình AI nền tảng (Foundation Models) mạnh mẽ, hoạt động ngay trên thiết bị và không cần kết nối mạng.

Apple giới thiệu Foundation Models framework tại WWDC25.

Ngay sau sự kiện, nhiều nhà phát triển độc lập đã bày tỏ sự hào hứng với thay đổi này, trong đó có Nguyễn Quốc Huy, nhà sáng lập ứng dụng ghi chú CollaNote, từng được Apple vinh danh là nhà sáng tạo nổi bật trên App Store đầu năm 2024. Huy được Apple mời tham dự WWDC25, tại đây, anh cho biết:

"Apple ra rất nhiều API mà các nhà phát triển mong đợi. Ví dụ như Foundation Models, là một AI chạy trên thiết bị. Mình có trao đổi với kỹ sư bên Apple và được biết mô hình này không chỉ trả về văn bản đơn thuần, mà còn có thể tạo đầu ra có cấu trúc - như nội dung đã được tổ chức theo dạng lệnh, dữ liệu hay lời nói. Nhờ đó, việc tích hợp AI vào ứng dụng sẽ linh hoạt và chính xác hơn rất nhiều."

Huy cho rằng đây là bước đột phá quan trọng, đặc biệt với các nhà phát triển nhỏ:

"Bình thường nếu muốn dùng model AI, nhà phát triển phải tự host, mà điều đó vừa tốn kém chi phí thuê server, vừa phụ thuộc vào mạng của người dùng. Giờ thì với mô hình của Apple, mọi thứ xử lý ngay trên thiết bị, giúp nhà phát triển tiết kiệm chi phí và nâng cao trải nghiệm người dùng đáng kể. Điều này mở ra rất nhiều cơ hội cho các nhà phát triển áp dụng AI vào sản phẩm của mình."

Google đã cố gắng tích hợp AI vào Android suốt nhiều năm, nhưng phần lớn vẫn phụ thuộc vào đám mây và API riêng biệt. Apple từng bị cho là chậm chân trong cuộc đua AI, nhưng lần này họ đã "nhảy cóc" qua đối thủ bằng một bước đi dứt khoát, mở ra cơ hội đưa AI tạo sinh vào mọi ứng dụng iOS -nhanh chóng, liền mạch và không cần internet.

Theo công bố từ Apple, các nhà phát triển giờ đây có thể tận dụng mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) của Apple ngay trên iPhone, chỉ với vài dòng mã Swift thông qua framework Foundation Models. Mô hình này hỗ trợ các tác vụ như tạo nội dung theo hướng dẫn (guided generation), gọi công cụ (tool calling) và xử lý ngôn ngữ tự nhiên, tất cả đều thực hiện cục bộ, hoàn toàn miễn phí.

Apple cho phép các ứng dụng bên thứ ba truy cập trực tiếp vào mô hình AI nền tảng.

Do mọi thứ đều xử lý ngay trên thiết bị, Apple nhấn mạnh rằng quyền riêng tư người dùng luôn được bảo vệ "ngay từ thiết kế ban đầu". So với Google, vốn tích hợp AI nhanh hơn vào hệ điều hành, cách tiếp cận của Apple được đánh giá là nhất quán và dễ tích hợp hơn cho toàn bộ hệ sinh thái ứng dụng.

Apple đưa ra ví dụ như một ứng dụng đố vui có thể tự động tạo câu hỏi từ ghi chú của người dùng, hay một ứng dụng đi bộ đường dài có thể tìm kiếm đường mòn bằng ngôn ngữ tự nhiên, ngay cả khi không có kết nối Internet.

Các công cụ dành cho lập trình viên cùng các tính năng mới của Apple Intelligence hiện đã có mặt trong chương trình Apple Developer Program để thử nghiệm. Bản beta công khai sẽ ra mắt vào tháng tới, và bản chính thức dự kiến được phát hành vào mùa thu năm nay, dành cho các thiết bị được hỗ trợ.

Sự thay đổi chiến lược của Apple với Foundation Models không chỉ tác động đến các ông lớn công nghệ, mà còn mở ra cơ hội thực sự cho cộng đồng lập trình viên toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Với những nền tảng như Apple Intelligence, năng lực sáng tạo của từng cá nhân, từng nhóm nhỏ, có thể được phát huy trong khi giảm bớt rào cản về chi phí hay hạ tầng.