Ngày 6/6, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KH&CN), Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp tổ chức Hội thảo góp ý cho Dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn cho biết, dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo khi trình ra Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9 đã nhận được sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội, với nhiều lượt ý kiến đóng góp tại tổ và hội trường. Ngay sau đó, dự thảo Luật đã được tiếp thu, chỉnh lý theo ý kiến góp ý của các đại biểu.
Để có thêm cơ sở hoàn thành dự thảo luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị các đại biểu đóng góp ý kiến thẳng thắn vào các nội dung như chấp nhận rủi ro trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, cơ chế đặc biệt trong nghiên cứu, tiếp cận, mua bí quyết công nghệ, học hỏi, giải mã công nghệ; hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghệ chiến lược…
Tại hội thảo, nhiều đại biểu ghi nhận sự chủ động và nỗ lực của cơ quan soạn thảo trong việc xây dựng dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo và cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung Luật Khoa học Công nghệ năm 2013 là cần thiết, đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra trong bối cảnh mới, đặc biệt khi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đang trở thành động lực then chốt để phát triển đất nước.
Cơ hội để ngành KH&CN thay đổi cách làm, dùng công nghệ nhiều hơn Một trong những vấn đề được các đại biểu quan tâm là tên gọi của dự thảo luật. Theo TS. Phạm Văn Tân, nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đổi mới sáng tạo vốn đã nằm trong nội hàm của khái niệm khoa học và công nghệ. Do đó, việc thêm cụm từ này vào tên luật là không thật sự cần thiết, nếu nội dung của luật đã điều chỉnh đầy đủ và rõ ràng các chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Ngoài ra, nếu thêm “Đổi mới sáng tạo” thì liệu có cần bổ sung thêm “Chuyển đổi số” theo đúng tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị hay không? Sự bứt phá không phải ở cái tên, tiêu đề mà ở nội hàm chính sách trong văn bản.
Về cấu trúc luật, TS. Phạm Văn Tân đề nghị điều chỉnh thứ tự nội dung tại mục 1 chương II để đảm bảo tính logic, sắp xếp theo cấp độ từ vĩ mô tới vi mô: chiến lược - kế hoạch - chương trình - nhiệm vụ. Ông cũng lưu ý nên cân nhắc bổ sung khái niệm “quy hoạch” vào nội dung này để đảm bảo tính thống nhất với Luật Quy hoạch hiện hành.
Về nội dung chuyển đổi số, dự thảo luật chỉ đề cập tại điều 18, gắn với hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Theo TS. Phạm Văn Tân, đây là cách tiếp cận chưa đầy đủ. “Chuyển đổi số không chỉ giới hạn trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, mà là yêu cầu chung của toàn xã hội,” ông nói, đồng thời đề nghị cần mở rộng phạm vi điều chỉnh của luật hoặc có quy định rõ ràng hơn về vị trí của chuyển đổi số trong hệ thống pháp luật hiện hành.
Việc chỉ tập trung thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp và nền kinh tế là chưa đủ. “Đổi mới sáng tạo không chỉ diễn ra trong khu vực sản xuất - kinh doanh, mà còn trong cả quản lý nhà nước, văn hóa, xã hội… Do đó, luật cần bao quát rộng hơn để phản ánh đúng tính chất toàn diện của hoạt động đổi mới sáng tạo trong nền kinh tế tri thức.