Hướng dẫn vận hành trung tâm IOC để địa phương điều hành dựa trên dữ liệu

Nhiều địa phương lúng túng trong triển khai Trung tâm IOC

Xây dựng, ban hành và triển khai mô hình Trung tâm giám sát, điều hành thông minh (gọi tắt Trung tâm IOC) là một nhiệm vụ Chính phủ đã giao Bộ KH&CN chủ trì, tại Nghị quyết 71 ngày 1/4/2025 sửa đổi, bổ sung cập nhật Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57 ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Thông tin với PV VietNamNet, Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ KH&CN) cho hay, tính đến nay, 45/63 địa phương đã triển khai Trung tâm IOC cấp tỉnh, trong đó, 24 địa phương đã đầu tư, thuê dịch vụ hoặc kết hợp dầu tư và thuê dịch vụ CNTT; và 21 địa phương triển khai thử nghiệm bằng tài trợ và chi phí của doanh nghiệp.

Qua theo dõi, Bộ KH&CN nhận thấy, hiện nay, nhiều địa phương còn lúng túng trong triển khai Trung tâm IOC cấp tỉnh. Một số địa phương đã triển khai Trung tâm IOC cấp tỉnh nhưng chưa khai thác, sử dụng thường xuyên và triệt để phục vụ hoạt động chỉ đạo, điều hành thường xuyên của lãnh đạo chính quyền.

Do vậy, nhằm nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng Trung tâm IOC tại các địa phương, giúp lãnh đạo chính quyền chỉ đạo, điều hành trực tuyến và dựa trên dữ liệu, trung tuần tháng 5/2025, Bộ KH&CN đã ban hành “Hướng dẫn triển khai mô hình Trung tâm IOC cấp tỉnh”.

Bên cạnh quy định cụ thể những nguyên tắc khi triển khai, hướng dẫn của Bộ KH&CN cũng xác định rõ mục tiêu các địa phương cần hướng tới khi xây dựng, vận hành Trung tâm IOC cấp tỉnh.

Đó là, Trung tâm IOC phải tổng hợp tất cả nguồn thông tin, dữ liệu của địa phương trên tất cả các lĩnh vực; cung cấp cái nhìn tổng thể theo thời gian thực với các đối tượng liên quan. Qua đó, giúp lãnh đạo các cấp thực hiện giám sát, chỉ đạo, điều hành trực tuyến và dựa trên dữ liệu nhằm tăng cường quản lý công, nâng cao hiệu lực quản trị, hiệu quả điều hành của các cấp chính quyền, nâng cao tương tác giữa chính quyền với người dân, doanh nghiệp và hỗ trợ điều phối xử lý các tình huống khẩn cấp.

Trung tâm IOC cấp tỉnh cũng phải sẵn sàng kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ chỉ đạo, điều hành trực tuyến của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo kịch bản khi có yêu cầu. Toàn bộ các báo cáo phục vụ họp giao ban định kỳ, họp chuyên đề và đột xuất về tình hình phát triển kinh tế - xã hội của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đều phải được kết xuất dữ liệu 100% từ Trung tâm IOC.

7 nhóm nội dung công việc cần tập trung

Cũng trong “Hướng dẫn triển khai mô hình Trung tâm IOC cấp tỉnh” đã được gửi tới tất cả UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ KH&CN còn hướng dẫn cụ thể 7 nhóm nội dung công việc các địa phương cần tập trung, bao gồm: Rà soát hoàn thiện các chính sách, quy định cho hoạt động của Trung tâm IOC; hình thành dữ liệu số cho hoạt động của trung tâm; hoàn thiện hạ tầng số; hoàn thiện các nền tảng số cho hoạt động của trung tâm; xây dựng các kịch bản điều hành trực tuyến và dựa trên dữ liệu; bảo đảm nhân lực cho hoạt động và khai thác Trung tâm IOC; và bảo đảm an toàn thông tin.

Với từng nhóm nội dung triển khai, Bộ KH&CN còn nêu chi tiết những việc các tỉnh, thành phố cần làm. Đơn cử như, để hình thành dữ liệu số cho hoạt động của Trung tâm IOC, địa phương cần căn cứ yêu cầu hoạt động của Trung tâm IOC và các bài toán quản lý, điều hành thực tế của địa phương mình để xây dựng, phát triển các nguồn dữ liệu số cho hoạt động của trung tâm. Trong đó, cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân để đưa dữ liệu lên môi trường số theo hướng ai làm, làm việc gì, làm như thế nào, thời hạn bao lâu; dữ liệu đưa lên môi trường số phải được phê duyệt và đảm bảo tiêu chí “đúng, đủ, sạch, sống”.

Đối với việc hoàn thiện hạ tầng số, Bộ KH&CN lưu ý, hạ tầng số phục vụ Trung tâm IOC phải đảm bảo các yêu cầu, nguyên tắc về kết nối, hiệu năng, khả năng chịu lỗi và cân bằng tải; đáp ứng thu thập, lưu trữ được các loại dạng thức dữ liệu. Đồng thời, có giải pháp phù hợp xây dựng thực hiện các bài toán nghiệp vụ của Trung tâm IOC; có hạ tầng vật lý đảm bảo các yêu cầu theo quy định.

Bộ KH&CN đề nghị các địa phương đã triển khai Trung tâm IOC cấp tỉnh, thực hiện rà soát, hoàn thiện các nội dung theo hướng dẫn. Với những địa phương chưa triển khai Trung tâm IOC cấp tỉnh, các tỉnh, thành phố này cần khảo sát, đánh giá hiện trạng đầu tư hạ tầng, các cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin đã triển khai để tận dụng tối đa hạ tầng, nền tảng, hệ thống và các trang thiết bị đã đầu tư trong quá trình tổ chức triển khai.

“Việc khai thác hiệu quả Trung tâm IOC để phục vụ chỉ đạo, điều hành phụ thuộc rất nhiều vào quyết tâm và sự chỉ đạo quyết liệt của người đứng đầu chính quyền địa phương trong việc xác định các mục tiêu, yêu cầu, các chỉ tiêu, chỉ số giám sát của từng ngành, lĩnh vực”, đại diện Bộ KH&CN nhấn mạnh.