Sao chổi C/2024 G3 (ATLAS) bay gần Mặt Trời gấp ba lần sao Thủy (hành tinh gần Mặt Trời nhất) vào ngày 13/1 và sáng đến mức có thể nhìn thấy bằng mắt thường trong những ngày sau đó. Tuy nhiên, sao chổi này nhiều khả năng đang phân rã, trở thành một thiên thể "không đầu".
Sau khi chụp một số bức ảnh về C/2024 G3, nhà thiên văn người Hungary Lionel Majzik phát hiện rằng đầu sao chổi không còn là phần sáng nhất, và một vệt sáng xuất hiện trong khí quyển hay đám mây khí bao quanh sao chổi. Điều này cho thấy, hạt nhân của sao chổi có thể đang vỡ thành từng mảnh, Newsweek hôm 20/1 đưa tin.
C/2024 G3 bay đến cách Mặt Trời chỉ khoảng 13,4 triệu km hôm 13/1, điểm gần Mặt Trời nhất trong quỹ đạo lớn kéo dài 160.000 năm qua hệ Mặt Trời. Sao chổi này được phát hiện lần đầu vào ngày 5/4 năm ngoái, trong cuộc khảo sát Hệ thống Cảnh báo Cuối cùng về Tiểu hành tinh Va chạm với Trái Đất (ATLAS).
"Các tính toán quỹ đạo sơ bộ cho thấy đây nhiều khả năng là một sao chổi có chu kỳ dài, những chuyến ghé thăm hệ Mặt Trời có thể cách nhau hàng nghìn năm", Shyam Balaji, nhà nghiên cứu vũ trụ và vật lý hạt thiên văn tại Đại học King's College London, cho biết.
C/2024 G3 đạt độ sáng biểu kiến khoảng -3,4 khi tiếp cận Mặt Trời, nghĩa là chỉ kém độ sáng của sao Kim - thiên thể sáng nhất trên bầu trời ngoại trừ Mặt Trời và Mặt Trăng. Nó đã sống sót qua chuyến tiếp cận Mặt Trời dù trước đó, một số chuyên gia lo ngại rằng nó sẽ tan rã trong giai đoạn này do nhiệt độ, lực hấp dẫn và bức xạ Mặt Trời cao.
Khi một sao chổi tiến gần Mặt Trời, sức nóng khiến băng trong hạt nhân của nó chuyển trực tiếp từ trạng thái rắn sang khí (thăng hoa). Quá trình này có thể làm suy yếu kết cấu của sao chổi, dẫn đến phân rã. Hạt nhân sao chổi cũng trải qua những biến đổi nhiệt độ lớn trong lúc xoay, với một bên hướng về Mặt Trời và bên kia trong bóng tối, dẫn đến các vết nứt và cuối cùng là phân rã.
Dòng khí quan sát được từ hạt nhân cho thấy, dù vẫn sống sót đến nay, C/2024 G3 có thể đang chịu thua trước những căng thẳng nhiệt mà nó trải qua khi đến gần Mặt Trời. Điều này tương tự số phận của sao chổi C/2011 W3 (Lovejoy) năm 2011. Nó sống sót qua hành trình chỉ cách bề mặt Mặt Trời 140.000 km, nhưng tan rã vài ngày sau đó.
Thu Thảo (Theo Newsweek)