Chính sách “hoàn trả trong 7 ngày không cần lý do” vốn được đưa ra để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, nhưng lại trở thành công cụ để một số cá nhân trục lợi. Gần đây, một vụ việc nổi bật xảy ra tại Bắc Kinh đã phơi bày hành vi lừa đảo tinh vi, gây thiệt hại hàng triệu nhân dân tệ cho các nền tảng thương mại điện tử.
Bắt đầu từ một hành vi nhỏ lẻ
Hai năm trước, ông Hồ mua một ống kính máy ảnh trên một nền tảng thương mại điện tử. Do phát hiện sản phẩm có lỗi, ông đã yêu cầu hoàn trả và gửi lại hàng. Tuy nhiên, điều bất ngờ là trước khi hàng được trả về kho ở nước ngoài, ông Hồ đã nhận được tiền hoàn trả từ nền tảng. Phát hiện lỗ hổng này, ông nảy sinh ý định lừa đảo bằng cách giữ lại sản phẩm thật và trả lại những món đồ rẻ tiền thay thế.
Lợi dụng cơ chế hoàn trả nhanh chóng, ông Hồ bắt đầu đặt hàng loạt các sản phẩm có giá trị cao như ổ cứng, card đồ họa, túi xách, và đồng hồ sang trọng. Sau khi nhận hàng, ông giữ lại và đóng gói lại các món đồ không có giá trị như dây cáp hay đồ chơi nhựa để trả về, đồng thời nhận được tiền hoàn trả. Các món hàng giữ lại sau đó được rao bán trên các nền tảng giao dịch đồ cũ để kiếm lời.
Hành vi bị phát giác
Nền tảng thương mại điện tử sớm phát hiện những hành vi bất thường từ tài khoản của ông Hồ và báo cảnh sát. Qua điều tra, nhà chức trách phát hiện ông đã sử dụng 35 tài khoản đăng ký, 12 số điện thoại, và 36 địa chỉ giao hàng khác nhau để thực hiện hành vi gian lận. Hơn 300 đơn hàng liên quan đến các sản phẩm bị đổi trả không đúng quy định, với tổng giá trị thiệt hại lên đến hơn 2 triệu nhân dân tệ (khoảng 7 tỷ đồng).
Tại nhà riêng của ông Hồ, cảnh sát thu giữ được nhiều món đồ giá trị, bao gồm máy ảnh, card đồ họa, và 41 bưu kiện chưa mở. Qua kiểm tra, tổng giá trị số hàng hóa bị thu giữ lên đến hơn 600.000 nhân dân tệ (khoảng 2 tỷ đồng).
Phiên tòa và phán quyết
Trong phiên tòa diễn ra tại Bắc Kinh vào năm 2024, ông Hồ bị cáo buộc tội lừa đảo với tổng giá trị thiệt hại 2.2 triệu nhân dân tệ (khoảng 7.7 tỷ đồng). Tòa án nhận định hành vi của ông Hồ không chỉ vi phạm nguyên tắc giao dịch thị trường mà còn làm xói mòn lòng tin giữa người tiêu dùng và nhà cung cấp.
Tòa tuyên án ông Hồ 11 năm tù giam, tước quyền chính trị trong 2 năm và phạt tiền 110.000 nhân dân tệ (khoảng 384 triệu đồng). Tòa nhận định rằng hành vi của ông không phải là vi phạm hợp đồng mà là cố ý lừa đảo ngay từ khi bắt đầu đặt hàng.
Bài học từ vụ việc
Vụ việc nêu bật những lỗ hổng trong cơ chế quản lý của các nền tảng thương mại điện tử, đặc biệt trong khâu xử lý hoàn trả. Các nền tảng cần cải thiện quy trình kiểm tra hàng trả lại, xây dựng hệ thống cảnh báo tốt hơn, và có cơ chế xử lý chặt chẽ để ngăn chặn các hành vi lợi dụng.
Về phía người tiêu dùng, cần tuân thủ nguyên tắc trung thực trong giao dịch, trả lại hàng đúng và đủ theo quy định. Chỉ khi cả nền tảng, nhà cung cấp, và người tiêu dùng cùng thực hiện trách nhiệm của mình, môi trường mua sắm trực tuyến mới có thể phát triển bền vững và lành mạnh.
Lấy link