Một phần trí nhớ không hề nằm trong não

Khi nói về trí nhớ, chúng ta thường nghĩ ngay đến bộ não. Từ việc nhớ lại ký ức thời thơ ấu đến rèn luyện một kỹ năng mới, bộ não được coi là nơi lưu trữ và truy xuất thông tin. Nhưng thực ra trí nhớ không chỉ nằm giới hạn trong não.

Một nghiên cứu mới phát hiện ra rằng các tế bào trong mọi bộ phận khác của cơ thể đều cất giữ một dạng trí nhớ.

Đó là hiện tượng rất lạ được các nhà khoa học gọi là "trí nhớ cơ thể". Các tế bào không phải là tế bào thần kinh có thể "học" và lưu giữ thông tin từ các dạng tín hiệu hóa học theo những cách mà trước đây chúng ta cho là chỉ tế bào thần kinh mới làm được.

Ví dụ: khi tiếp xúc với các kích thích tố hóa học cách quãng, các tế bào này phản ứng hiệu quả hơn so với tiếp xúc liên tục.

Phát hiện này phản ánh "hiệu ứng lặp lại cách quãng" đã được ghi nhận trong việc học của tế bào thần kinh, một cách rèn luyện trong đó việc xem lại thông tin theo từng quãng thời gian giúp cho khả năng ghi nhớ phát huy tốt hơn so với nhồi nhét cùng một lúc.

Việc phát hiện ra khả năng lưu trữ và nhắc lại thông tin của các tế bào ngoài não rất có giá trị. Bước đầu, đây là ý kiến phản biện niềm tin lâu nay rằng trí nhớ là lĩnh vực "độc quyền" của mạng lưới thần kinh. Sự tồn tại của "trí nhớ cơ thể" cũng mở ra cánh cửa cho những khả năng y học mới.

Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng khi hiểu được các tế bào trong cơ thể xử lý thông tin như thế nào, chúng ta có thể phát triển các liệu pháp mới hiệu quả hơn cho bệnh thoái hóa thần kinh hoặc mất trí nhớ. Ngoài ra, khám phá này còn hữu ích trong việc cải thiện các phương pháp điều trị dựa vào phản ứng của tế bào.

Ngoài y học, nghiên cứu này còn định hình lại cách chúng ta nhìn nhận mối liên kết bên trong cơ thể. Nếu các tế bào trong các bộ phận như thận hoặc tim có khả năng ghi nhớ thì có thể giải thích cho cách tế bào thích ứng với các tác nhân gây căng thẳng hoặc các phương pháp điều trị lặp lại theo thời gian.

Thông thường, bộ não và hệ thần kinh được coi là cơ quan chuyên trách việc học tập, nhưng phát hiện này cũng mở ra hướng nghiên cứu về khả năng giao tiếp và học tập phức tạp hơn bên trong cơ thể chúng ta.

Khái niệm "trí nhớ cơ thể" đang mang đến một lăng kính mới cho công tác nghiên cứu khám phá sinh học con người.