Nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Frontiers in Marine Science hôm 26/9 hé lộ hành vi của một nhóm cá voi sát thủ bí ẩn mà giới khoa học chưa hiểu rõ.
Năm 2023, ở vùng biển gần bờ thuộc Chile, một con cá voi sát thủ cái to lớn tấn công cá heo nhỏ hơn, hất tung nó lên khỏi mặt nước. Chỉ trong vài phút, trận chiến không cân sức đã kết thúc và kẻ đi săn bắt đầu giải quyết con mồi. Nhưng nó không ăn một mình. Trong lúc nó giữ chặt cá heo, những con cá voi sát thủ khác bơi đến cùng đánh chén.
Nhóm nghiên cứu trên một chiếc tàu gần đó đã ghi hình bữa ăn và xác định con mồi là cá heo sẫm màu (Lagenoryhnchus obscurus), một loài cá heo nhỏ bản địa của Nam Mỹ, sống gần bờ. Đây là bằng chứng đầu tiên về việc cá voi sát thủ của hệ thống Hải lưu Humboldt - dòng hải lưu ở Thái Bình Dương, chảy về phía bắc, dọc theo bờ biển phía tây Nam Mỹ - săn bắt và cùng ăn thịt cá heo sẫm màu.
Cá voi sát thủ (Orcinus orca) phân bố trên khắp thế giới. Chúng được chia thành nhiều "kiểu sinh thái" - nhóm có những điểm tương đồng về ngoại hình và hành vi, bao gồm cả chiến lược săn mồi và con mồi yêu thích. Có 5 kiểu sinh thái ở Bắc bán cầu và 5 kiểu sinh thái ở Nam bán cầu. Tuy nhiên, cá voi sát thủ Hải lưu Humboldt vẫn chưa được phân loại vào kiểu sinh thái nào.
Giới khoa học mới chỉ biết rất ít về tập tính của cá voi sát thủ Hải lưu Humboldt. Trong hải lưu Humboldt, nước lạnh giàu dinh dưỡng cuộn lên từ dưới biển sâu, nuôi dưỡng cá cơm và những sinh vật thuộc bộ Hình tôm. Chúng sau đó bị thú biển to lớn hơn như cá heo và hải cẩu ăn thịt. Cá heo và hải cẩu lại tiếp tục trở thành con mồi của cá voi sát thủ.
Trong nghiên cứu mới, tác giả chính Ana Maria García Cegarra, phó giáo sư tại Viện Khoa học Tự nhiên Alexander von Humboldt thuộc Đại học Antofagasta, Chile, tập trung nghiên cứu cá voi sát thủ Hải lưu Humboldt. Bà cùng đồng nghiệp xem xét kỹ những báo cáo được ghi lại từ năm 2011 đến năm 2023 tại khu bảo tồn quốc gia Chim cánh cụt Humboldt và xung quanh Bán đảo Mejillones. Họ cũng tiến hành khảo sát bằng tàu ở Vịnh Mejillones và ghi hình cá voi sát thủ bằng drone.
Cá heo sẫm màu dài khoảng 2 m, nặng 85 kg. Trong khi đó, cá voi sát thủ dài tới 10 m và có thể nặng 10 tấn. Theo nghiên cứu mới, cá voi sát thủ Hải lưu Humboldt không chỉ ăn cá heo mà còn ăn rùa da, hải cẩu lông Nam Mỹ và chim cánh cụt Humboldt.
Việc theo dõi cá voi sát thủ Hải lưu Humboldt, biết chúng đang săn bắt và ăn gì, sẽ rất hữu ích với các tổ chức bảo tồn. Nhóm cá voi sát thủ này được mô tả là "thiếu dữ liệu" trong Sách Đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) và Bộ Môi trường Chile, theo García Cegarra. Do đó, hiện chưa có công cụ quản lý hay chiến lược rõ ràng nào để bảo vệ chúng.
"Cá voi sát thủ đóng vai trò trọng yếu trong các đại dương trên thế giới và chúng cũng có giá trị riêng. Càng tìm hiểu nhiều về cá voi sát thủ, chúng ta càng có đủ khả năng bảo vệ vùng biển mà chúng sinh sống", Sarah Teman, nghiên cứu sinh tại Trường Khoa học Ngư nghiệp và Thủy sinh thuộc Đại học Washington, chia sẻ.
Thu Thảo (Theo CNN)