Đài thiên văn Atacama của Đại học Tokyo, hay TAO, chính thức mở cửa, trở thành đài thiên văn cao nhất trên mặt đất, Space hôm 1/5 đưa tin. Công trình này được lên ý tưởng từ 26 năm trước với mục tiêu nghiên cứu sự tiến hóa của các thiên hà và ngoại hành tinh. Công trình nằm trên đỉnh núi Cerro Chajnantor cao 5.640 m ở phần dãy Andes thuộc Chile, vượt qua hệ thống kính viễn vọng Atacama Large Millimeter Array (ALMA) với độ cao 5.050 m.
Cerro Chajnantor nghĩa là "nơi khởi hành" trong ngôn ngữ Kunza của cộng đồng Likan Antai bản địa. Độ cao lớn, không khí loãng và khí hậu khô cằn quanh năm của khu vực này gây nguy hiểm cho con người, nhưng lại là địa điểm lý tưởng với các kính viễn vọng hồng ngoại như TAO vì sự chính xác của các quan sát đòi hỏi độ ẩm ở mức thấp - yếu tố giúp khí quyển Trái Đất trong suốt ở bước sóng hồng ngoại.
Kính viễn vọng đường kính 6,5 m của TAO gồm hai dụng cụ khoa học được thiết kế để quan sát vũ trụ bằng tia hồng ngoại - bức xạ điện từ có bước sóng dài hơn ánh sáng khả kiến nhưng ngắn hơn vi sóng.
Dụng cụ thứ nhất, SWIMS, sẽ chụp ảnh các thiên hà từ thời vũ trụ sơ khai để hiểu cách chúng kết lại từ bụi và khí nguyên sơ. Nhiều chi tiết trong quá trình này vẫn chưa rõ ràng, dù giới khoa học đã nghiên cứu suốt nhiều thập kỷ. Dụng cụ thứ hai, MIMIZUKU, sẽ nghiên cứu các đĩa bụi nguyên thủy giúp những ngôi sao và thiên hà hình thành.
"Những quan sát thiên văn của vật thể thực càng chất lượng, chúng tôi càng có thể tái tạo chính xác những gì nhìn thấy bằng các thí nghiệm trên Trái Đất", Riko Senoo, nghiên cứu sinh tại Đại học Tokyo, cho biết.
"Tôi hy vọng thế hệ nhà thiên văn tiếp theo sẽ sử dụng TAO cũng như các kính viễn vọng ngoài không gian và dưới mặt đất khác để có những phát hiện bất ngờ, thách thức sự hiểu biết hiện tại và giải thích những điều chưa giải thích được", Masahiro Konishi, nhà nghiên cứu tại Đại học Tokyo, chia sẻ.
Thu Thảo (Theo Space)