Tại tọa đàm “Để kinh tế tư nhân bứt phá theo Nghị quyết 68 - Những việc cần làm ngay” do Cổng TTĐT Chính phủ tổ chức mới đây, đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu đánh giá, sự ra đời của Nghị quyết 68 là rất cần thiết và có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Những thông điệp trong nghị quyết rất rõ ràng và mạnh mẽ, đi thẳng vào những vấn đề của khu vực kinh tế tư nhân, giải quyết những trở ngại tồn tại lâu nay.
Ông Hiếu cho rằng, việc triển khai tốt Nghị quyết 68 thì đây có thể là bước ngoặt, đột phá thứ ba trong lịch sử phát triển khu vực kinh tế tư nhân.
Trong tiến trình đổi mới mô hình tăng trưởng, Việt Nam ngày càng xác định rõ vai trò trung tâm của khu vực kinh tế tư nhân trong việc thúc đẩy năng suất, đổi mới sáng tạo và năng lực cạnh tranh quốc gia. Nghị quyết số 86 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã nhấn mạnh yêu cầu tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, bình đẳng, minh bạch, coi doanh nghiệp tư nhân là lực lượng quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong bối cảnh kinh tế số đang trở thành không gian phát triển chủ đạo, việc xây dựng một môi trường số đồng bộ, hiện đại và dễ tiếp cận chính là cách thức cụ thể và hiệu quả nhất để hiện thực hóa tinh thần của Nghị quyết 68 trong thực tiễn.
Nếu như ở giai đoạn trước, cải cách thể chế chủ yếu tập trung vào việc cắt giảm điều kiện kinh doanh và đơn giản hóa thủ tục hành chính, thì trong giai đoạn hiện nay, chuyển đổi số trở thành trụ cột mới của cải cách môi trường kinh doanh. Môi trường số không chỉ là hạ tầng công nghệ, mà còn là không gian thể chế nơi doanh nghiệp tư nhân tương tác với Nhà nước, thị trường và đối tác toàn cầu. Khi môi trường này được xây dựng đồng bộ, minh bạch và vận hành hiệu quả, khu vực kinh tế tư nhân sẽ có điều kiện phát triển mạnh mẽ, bền vững và đóng góp ngày càng lớn cho nền kinh tế.
Môi trường số đồng bộ - hiện thân của thể chế thuận lợi cho kinh tế tư nhân
Nghị quyết 68 khẳng định yêu cầu xây dựng môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, an toàn, bình đẳng và minh bạch cho kinh tế tư nhân phát triển. Trong bối cảnh hiện nay, môi trường đó không thể tách rời môi trường số. Một môi trường số đồng bộ chính là hình thức thể hiện mới của thể chế kinh tế hiện đại, nơi các quy định, quy trình và chính sách được số hóa, liên thông và vận hành trên nền tảng dữ liệu.
Đối với doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, rào cản lớn nhất không chỉ nằm ở vốn hay công nghệ, mà ở chi phí tuân thủ và sự phức tạp của thủ tục. Khi các quy trình hành chính còn phân mảnh, thủ công và thiếu liên thông, doanh nghiệp phải tiêu tốn nguồn lực đáng kể cho những hoạt động không tạo ra giá trị gia tăng. Việc xây dựng môi trường số đồng bộ, với các nền tảng số thống nhất từ Trung ương đến địa phương, giúp giảm đáng kể chi phí giao dịch, rút ngắn thời gian xử lý và nâng cao tính minh bạch.
Ở góc độ này, môi trường số chính là công cụ quan trọng để thực hiện nguyên tắc bình đẳng giữa các thành phần kinh tế mà Nghị quyết 68 đặt ra. Khi mọi doanh nghiệp đều tiếp cận cùng một hệ thống dịch vụ công trực tuyến, cùng một kho dữ liệu và cùng một cơ chế xử lý minh bạch, lợi thế không còn đến từ mối quan hệ hay vị trí địa lý, mà đến từ năng lực và hiệu quả. Đây là điều kiện then chốt để kinh tế tư nhân phát triển lành mạnh và bền vững.
Không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp, môi trường số đồng bộ còn giúp Nhà nước chuyển từ vai trò quản lý sang vai trò kiến tạo phát triển, đúng với tinh thần Nghị quyết 68. Thông qua dữ liệu số, cơ quan quản lý có thể nắm bắt kịp thời tình hình hoạt động của khu vực kinh tế tư nhân, từ đó xây dựng chính sách linh hoạt, sát thực tiễn và có khả năng điều chỉnh nhanh trước biến động của thị trường.
Ông Nguyễn Trung Chính - Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ CMC cho rằng, Nghị quyết 68 trong việc thúc đẩy tính minh bạch trong hệ thống quản trị quốc gia. Trong chiến lược chuyển đổi số quốc gia, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là chuyển đổi số toàn diện các ngành, các cơ quan, tổ chức nhà nước với mục tiêu nâng cao tính công khai, minh bạch. Tất cả được thúc đẩy vận hành trong môi trường số, theo bốn cấp độ, hướng đến tỷ lệ số hóa đạt đến 99%.
“Việc số hóa toàn bộ quy trình, dữ liệu và thông tin không chỉ là một mục tiêu kỹ thuật, mà còn là công cụ nền tảng để đảm bảo minh bạch trong quản trị từ đó, từng bước hạn chế cơ chế “xin – cho”, xây dựng niềm tin cho doanh nghiệp và người dân. Đây cũng là tinh thần xuyên suốt của Chương trình Chuyển đổi số quốc gia mà Chính phủ đã triển khai trong những năm qua. Lần đầu tiên trong Nghị quyết 68, những vấn đề then chốt mà cộng đồng doanh nghiệp quan tâm đã được ghi nhận một cách đầy đủ. Điều này có ý nghĩa rất lớn. Từ đây, chúng ta có một “thước đo” để so sánh giữa chính sách ban hành và thực tế triển khai” ông Chính nói.
Ông Nguyễn Trung Chính phát biểu. Ảnh: TL Xây dựng hệ sinh thái số cho doanh nghiệp theo Nghị quyết 68
Một điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết 68 là yêu cầu Nhà nước đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân phát triển, đặc biệt trong các lĩnh vực đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh. Trong thực tiễn, cam kết này được cụ thể hóa rõ nét nhất thông qua việc xây dựng hệ sinh thái số xuyên suốt cho doanh nghiệp.
Ngay từ khâu đăng ký kinh doanh, việc triển khai đăng ký trực tuyến, xác thực điện tử và cấp phép trên nền tảng số giúp doanh nghiệp gia nhập thị trường nhanh hơn, chi phí thấp hơn và minh bạch hơn. Đây không chỉ là cải cách thủ tục hành chính, mà là bước khởi đầu quan trọng để doanh nghiệp tư nhân tham gia đầy đủ vào môi trường kinh tế số.
Trong quá trình hoạt động, hệ thống dịch vụ công điện tử đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và Nhà nước. Các thủ tục về thuế, hải quan, bảo hiểm, lao động hay tiếp cận chính sách hỗ trợ, nếu được tích hợp và vận hành trên các nền tảng số thống nhất, sẽ giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng tuân thủ và nâng cao khả năng dự báo. Điều này đặc biệt phù hợp với tinh thần Nghị quyết 68 về việc tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp tư nhân phát triển ổn định và dài hạn.
Các gói hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng là một nội dung quan trọng trong việc hiện thực hóa Nghị quyết 68. Khi các chương trình hỗ trợ được công bố công khai, đăng ký trực tuyến và theo dõi tiến độ minh bạch, doanh nghiệp sẽ có niềm tin hơn vào chính sách và chủ động hơn trong việc đầu tư cho công nghệ. Đây là yếu tố then chốt để thúc đẩy chuyển đổi số lan tỏa trong khu vực kinh tế tư nhân, thay vì chỉ tập trung ở một số doanh nghiệp lớn.
Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 với chủ đề “Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”, CMC tham gia với tư cách đại diện khối doanh nghiệp công nghệ và mang đến khu trưng bày bên lề, giới thiệu các giải pháp chuyển đổi AI phục vụ quản trị đô thị, an ninh - giao thông và chuyển đổi số cấp cơ sở.
Phát biểu tại diễn đàn, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ CMC - ông Nguyễn Trung Chính nhấn mạnh Việt Nam cần kiên định mô hình chuyển đổi kép (chuyển đổi số gắn với chuyển đổi xanh) như động lực tăng trưởng mới trong dài hạn, đồng thời khai thác mạnh hơn vai trò dẫn dắt của khu vực kinh tế tư nhân theo tinh thần các nghị quyết lớn về phát triển khoa học công nghệ - đổi mới sáng tạo - chuyển đổi số và phát triển kinh tế tư nhân.
Trên tinh thần đó, ông Nguyễn Trung Chính nêu kiến nghị Chính phủ tiếp tục mạnh dạn giao khu vực tư nhân đầu tư, xây dựng và phát triển hạ tầng số quốc gia (trung tâm dữ liệu, cloud, AI, nền tảng số dùng chung…), thay vì chỉ dựa chủ yếu vào doanh nghiệp nhà nước.
Theo CMC, mở rộng không gian cho tư nhân sẽ giảm áp lực đầu tư công, tăng năng lực cạnh tranh và thu hút dòng vốn chất lượng cao.
Từ các khảo sát chính sách kinh tế số trong khu vực, CMC cho rằng Việt Nam cần nâng cấp năng lực cạnh tranh thể chế để thu hút các tập đoàn công nghệ toàn cầu.
Do đó, Chủ tịch CMC đề xuất lập bảng so sánh chính sách dữ liệu - kinh tế số giữa Việt Nam và các trung tâm trong khu vực (như Singapore, Malaysia) để xác định rõ “khoảng cách chính sách”.
Bên cạnh đó, xây dựng khung quản trị dữ liệu số cạnh tranh, hướng tới tương đồng và có điểm vượt trội trong ASEAN, nếu Việt Nam muốn trở thành Digital & AI Hub của khu vực.
Cuối cùng, Chủ tịch CMC cho rằng cần trung vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực số. Chủ tịch CMC đề xuất Việt Nam có thể trở thành quốc gia sáng tạo thông qua mô hình liên kết “3 nhà” (Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp), với các không gian khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo gắn với doanh nghiệp.
Giảm rào cản, khơi thông động lực đổi mới sáng tạo
Nghị quyết 68 đặt mục tiêu giải phóng nguồn lực và khơi dậy tinh thần kinh doanh trong khu vực kinh tế tư nhân. Trong môi trường số, mục tiêu này được hiện thực hóa thông qua việc giảm mạnh rào cản thủ tục và thúc đẩy giao dịch điện tử.
Khi các quy trình được số hóa, tự động hóa và lưu vết trên hệ thống, không gian cho các chi phí không chính thức bị thu hẹp, tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng hơn. Doanh nghiệp tư nhân, vốn nhạy cảm với chi phí và rủi ro thể chế, sẽ có thêm niềm tin để mở rộng đầu tư và thử nghiệm mô hình kinh doanh mới.
Giao dịch điện tử ngày càng phổ biến cũng mở ra không gian mới cho đổi mới sáng tạo. Từ hợp đồng điện tử, thanh toán số đến quản trị chuỗi cung ứng trên nền tảng số, doanh nghiệp tư nhân có thể vận hành linh hoạt, giảm phụ thuộc vào các quy trình truyền thống và mở rộng quy mô nhanh hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, nơi tốc độ và khả năng thích ứng quyết định sự sống còn của doanh nghiệp.
Môi trường số cũng giúp doanh nghiệp tư nhân dễ dàng kết nối với thị trường toàn cầu, phù hợp với định hướng của Nghị quyết 68 về nâng cao năng lực hội nhập. Thông qua thương mại điện tử xuyên biên giới và các nền tảng số, doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp cận khách hàng quốc tế, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu và nâng cao vị thế trên thị trường thế giới.
Chuyển đổi số - nền tảng hình thành lực lượng kinh tế tư nhân hiện đại
Về dài hạn, Nghị quyết 68 không chỉ hướng tới tăng số lượng doanh nghiệp tư nhân, mà quan trọng hơn là hình thành một lực lượng doanh nghiệp tư nhân hiện đại, có năng lực cạnh tranh khu vực và toàn cầu. Chuyển đổi số chính là con đường ngắn nhất để đạt được mục tiêu này.
Thông qua chuyển đổi số, doanh nghiệp tư nhân có thể tái cấu trúc mô hình quản trị, nâng cao năng suất lao động và sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực. Dữ liệu trở thành tài sản quan trọng, giúp doanh nghiệp ra quyết định chính xác và kịp thời. Đây là nền tảng để doanh nghiệp nâng cao sức chống chịu trước biến động kinh tế và phát triển bền vững.
Ở tầm vĩ mô, một khu vực kinh tế tư nhân được số hóa mạnh mẽ sẽ đóng góp tích cực vào quá trình hình thành nền kinh tế số quốc gia, đúng với tinh thần Nghị quyết 68 về phát triển hài hòa giữa các thành phần kinh tế. Khi doanh nghiệp tư nhân làm chủ công nghệ và hội nhập sâu với kinh tế số toàn cầu, Việt Nam sẽ có thêm động lực để nâng cao năng lực cạnh tranh và vị thế trên trường quốc tế.
Có thể khẳng định rằng, xây dựng môi trường số đồng bộ chính là cách tiếp cận thực chất và hiệu quả nhất để đưa Nghị quyết 68 vào cuộc sống. Khi rào cản thủ tục được tháo gỡ, hệ sinh thái số được hoàn thiện và chuyển đổi số trở thành động lực phát triển, khu vực kinh tế tư nhân sẽ có điều kiện bứt phá mạnh mẽ, bền vững và đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế số toàn cầu.
Thái Khanh