Thiết bị gia dụng phát thải hàng nghìn tỷ hạt "siêu mịn"

Nguy cơ ô nhiễm từ bên trong căn nhà

Một nghiên cứu khoa học mới đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về mức độ ô nhiễm không khí trong nhà, khi chỉ ra rằng nhiều thiết bị gia dụng quen thuộc có thể phát thải lượng lớn các hạt siêu mịn (UFP), loại hạt có khả năng xâm nhập sâu vào cơ thể người, gây ra những nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe.

Công trình nghiên cứu do nhóm các nhà khoa học thuộc Đại học Quốc gia Pusan (PNU), Hàn Quốc, thực hiện, tập trung đo lường mức phát thải từ các thiết bị điện phổ biến trong sinh hoạt gia đình. Để mô phỏng môi trường trong nhà, các nhà khoa học đã xây dựng một buồng thí nghiệm khép kín, từ đó đo nồng độ UFP phát ra khi thiết bị hoạt động.

UFP được định nghĩa là các hạt có kích thước nhỏ hơn 100 nanomet, nhỏ hơn nhiều so với bụi mịn PM2.5 vốn đã được xem là nguy hại, và đủ nhỏ để vượt qua các hàng rào bảo vệ tự nhiên của đường hô hấp.

Nhiều thiết bị quen thuộc là nguồn phát thải đáng lo ngại

Kết quả nghiên cứu cho thấy, hầu hết các thiết bị được thử nghiệm, bao gồm máy nướng bánh mì, nồi chiên không dầu và máy sấy tóc, đều phát thải một lượng đáng kể UFP.

Đáng chú ý nhất là máy nướng bánh mì tự động. Ngay cả khi không có bánh bên trong, thiết bị này vẫn phát ra trung bình khoảng 1,73 nghìn tỷ hạt siêu mịn mỗi phút, mức phát thải cao hơn nhiều so với các thiết bị còn lại.

Mặc dù nghiên cứu không trực tiếp đánh giá tác động sinh học lên con người, nhóm tác giả đã tiến hành các mô phỏng máy tính để xem xét khả năng lắng đọng của UFP trong phổi.

Kết quả cho thấy các hạt này quá nhỏ để mũi có thể lọc hiệu quả, khiến chúng dễ dàng đi sâu vào phổi của cả người lớn lẫn trẻ em. Với cấu trúc đường thở nhỏ và nhạy cảm hơn, trẻ em được cho là nhóm dễ bị tổn thương nhất, do các hạt có xu hướng tồn tại lâu hơn trong phổi.

Kỹ sư môi trường Changhyuk Kim, thành viên nhóm nghiên cứu, nhấn mạnh: “Nghiên cứu của chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết phải tính đến yếu tố khí thải trong thiết kế thiết bị, cũng như xây dựng các hướng dẫn về chất lượng không khí trong nhà phù hợp với từng nhóm tuổi”.

Không chỉ dừng lại ở số lượng hạt, các nhà nghiên cứu còn phát hiện trong UFP có sự hiện diện của nhiều kim loại nặng như đồng, sắt, nhôm, bạc và titan. Những kim loại này nhiều khả năng bắt nguồn trực tiếp từ quá trình mài mòn của cuộn dây và động cơ khi thiết bị vận hành.

Theo ông Kim, sự kết hợp giữa kích thước siêu nhỏ và thành phần kim loại nặng làm gia tăng nguy cơ gây độc tế bào và phản ứng viêm khi các hạt xâm nhập vào cơ thể.

Trên thực tế, dù nghiên cứu này không đánh giá trực tiếp tác động sức khỏe, nhiều công trình trước đó đã liên hệ UFP với hàng loạt bệnh lý mạn tính, bao gồm hen suyễn, bệnh tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường và một số loại ung thư.

Những bằng chứng này khiến giới khoa học ngày càng quan tâm hơn đến chất lượng không khí trong nhà, lĩnh vực trước đây thường bị xem nhẹ so với ô nhiễm ngoài trời.