Trong đột phá có thể thay đổi không chiến trong tương lai, các nhà nghiên cứu Trung Quốc thông báo trí tuệ nhân tạo (AI) đã vô hiệu hóa lợi thế chiến thuật cuối cùng của con người trong cuộc đối đầu trên không: đó là khả năng vượt qua các thuật toán thông qua những cú nhào lộn cường độ cao khó dự đoán trong không trung. Phương pháp kết hợp chụp ảnh hồng ngoại tiên tiến với mô hình dự đoán AI giúp lường trước động thái của đối thủ thông qua phát hiện chuyển động ở phần cánh và đuôi, MSN hôm 12/3 đưa tin.
Bước phát triển mới này có thể đối phó với cả những máy bay tiêm kích nhanh nhất như F-15 của Mỹ, theo các nhà khoa học đến từ Viện kỹ thuật điện và cơ khí Tây Bắc ở thành phố Hàm Dương, cơ sở nghiên cứu chủ chốt của Norinco, nhà cung cấp vũ khí lớn nhất Trung Quốc. Trong bài báo đăng trên tạp chí Gun Launch & Control, nghiên cứu giải quyết một lỗi chủ chốt ở các hệ thống không chiến AI hiện nay. Do phụ thuộc vào dự đoán dựa trên đường bay thường, chúng thường gặp khó khăn khi xử lý chuyển động đột ngột không theo đường thẳng của phi công.
Nhóm nghiên cứu Trung Quốc đứng đầu là kỹ sư Lin Zhiwei khắc phục hạn chế này bằng cách tập trung vào đặc điểm cơ học của máy bay đối thủ. Sử dụng mạng neuron YOLOv8 đã điều chỉnh, hệ thống phân tích ảnh hồng ngoại để phát hiện biến dạng ở cấp milimet trên bề mặt điều khiển của máy bay đối thủ như cánh đuôi dài 1,5 m hay cánh tà dài 2 m của F-15 trong lúc bay. Những quan sát theo thời gian thực này được nạp vào mạng lưới bộ nhớ ngắn và dài hạn (LSTM) cải tiến với cơ cấu xác định tầm quan trọng của mỗi thành phần, cho phép AI dự đoán thao tác trước khi phi công kịp hoàn thành.
Trong mô phỏng, hệ thống giảm bớt lỗi xuống dưới hai mét, cải thiện gấp 10 lần so với phương pháp dự đoán truyền thống. Khi áp dụng cho hệ thống chống máy bay tự động, độ chính xác như vậy sẽ cho phép bắn trúng buồng lái khi cần. "Phi công dựa vào bản năng và tính khó dự đoán, nhưng mọi chuyển động vật lý đều có dấu hiệu cơ học", Lin cho biết.
Thông qua giải mã những dấu hiệu như độ nghiêng của cánh đuôi hoặc độ nâng của cánh tà, mô hình mới giải quyết "túi mù" từ quá trình ra quyết định của con người. Nhóm nghiên cứu kiểm tra hệ thống AI trong một số cuộc chiến độ khó cao phỏng theo chiến thuật ngoài đời thực. Trong một trận chiến mô phỏng, máy bay F-15 rải đạn ở tầm thấp sau đó bay vọt lên cao, một chuyển động đòi hỏi sự phối hợp chuẩn xác của các bề mặt điều khiển. Ở mô phỏng khác, máy bay phản lực né tránh cực nhanh và bay chúi xuống để tránh hỏa lực, thông qua điều chỉnh gấp bề mặt điều khiển. Đối với cả hai tình huống, AI dự đoán thay đổi đường bay trong vòng vài mili giây sau khi phát hiện thay đổi ở bề mặt chuyển động, khiến đối thủ không tránh kịp.
Nghiên cứu được thực hiện với phần cứng có sẵn như cảm biến hồng ngoại PS800 của Trung Quốc có độ phân giải 0,375 milliradian ở khoảng cách 8 km. Tuy nhiên, đối thủ có thể áp dụng biện pháp đối phó như laser công suất cao để làm mù hoặc thậm chí phá hủy camera.
An Khang (Theo MSN)