Các nhà khoa học ở Meta sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ quét não không xâm lấn để hé lộ cách chuyển đổi ý nghĩ thành câu chữ. Trong một nghiên cứu, họ phát triển mô hình AI giải mã tín hiệu não để tái tạo những câu chữ mà tình nguyện viên đánh máy. Trong nghiên cứu thứ hai, cùng nhóm chuyên gia sử dụng AI để lập bản đồ quá trình bộ não sản sinh ngôn ngữ, biến ý nghĩ thành câu chữ. Phát hiện có thể hỗ trợ giao diện não - máy tính không xâm lấn trong tương lai, giúp đỡ người bị tổn thương não giao tiếp, Live Science hôm 10/3 đưa tin. Giao diện não - máy tính sử dụng kỹ thuật giải mã tương tự từng được cấy vào não người mất khả năng giao tiếp, nhưng hai nghiên cứu mới có thể mở ra tiềm năng cho thiết bị đeo trên người.
Ở nghiên cứu đầu tiên, các nhà khoa học sử dụng kỹ thuật mang tên từ não đồ (MEG), đo từ trường tạo bởi xung điện trong não để theo dõi hoạt động neuron trong khi tình nguyện viên đánh máy câu chữ. Sau đó, họ huấn luyện mô hình ngôn ngữ AI để giải mã tín hiệu não và sản sinh câu chữ từ dữ liệu MEG. Mô hình giải mã những chữ cái tình nguyện viên đánh máy với độ chính xác 68%. Các chữ cái xuất hiện thường xuyên được giải mã đúng thường xuyên hơn, trong khi chữ cái ít phổ biến hơn như Z và K có tỷ lệ lỗi cao hơn. Khi mô hình mắc lỗi, nó thường thay thế ký tự ở gần chữ cái mục tiêu trên bàn phím QWERTY, chứng tỏ mô hình sử dụng tín hiệu từ bộ não để dự đoán ký tự mà tình nguyện viên đánh máy.
Nghiên cứu thứ hai của nhóm chuyên gia dựa trên những kết quả này để chỉ qua quá trình sản sinh ngôn ngữ trong não khi một người đánh máy. Các nhà khoa học thu thập 1.000 ảnh chụp MEG mỗi giây khi tình nguyện viên đánh máy vài câu. Từ ảnh chụp, họ giải mã những giai đoạn khác nhau của quá trình sản sinh câu chữ. Họ nhận thấy đầu tiên, bộ não tạo ra thông tin về bối cảnh và ý nghĩa của câu chữ, sau đó tạo ra biểu trưng cho từng từ, âm tiết và chữ cái.
Kết hợp với nhau, hai nghiên cứu có thể giúp giới khoa học thiết kế thiết bị không xâm lấn, giúp cải thiện giao tiếp ở người mất khả năng nói chuyện. Dù thiết lập hiện nay còn cồng kềnh và quá nhạy để hoạt động tốt ngoài môi trường có kiểm soát trong phòng thí nghiệm, những tiến bộ trong công nghệ MEG có thể mở cánh cửa dẫn tới thiết bị đeo trên người trong tương lai.
An Khang (Theo Live Science)