Đây là quy định đầu tiên trên thế giới nhằm quản lý công nghệ AI, có hiệu lực từ tháng 8 năm 2024.
Ngày 2/1 là hạn chót đối với việc dừng triển khai một số hệ thống AI nhất định và yêu cầu đảm bảo đào tạo trình độ sử dụng công nghệ cho người lao động. Kể từ sau thời điểm này, các công ty phải tuân thủ đầy đủ các hạn chế và sẽ bị phạt nếu vi phạm.
Đạo luật AI cấm một số ứng dụng AI mà EU cho là gây "rủi ro không thể chấp nhận" đối với công dân trong khối. Những ứng dụng này bao gồm hệ thống xếp hạng xã hội, nhận diện khuôn mặt thời gian thực và các hình thức nhận dạng sinh trắc học khác phân loại con người theo chủng tộc, đời sống tình dục, xu hướng tình dục và các đặc điểm khác, cùng với các công cụ AI được coi là “thao túng”.
Đạo luật AI của EU có thể tạo ra nền tảng tiêu chuẩn quản lý AI toàn cầu? Ảnh: CNBC Các công ty có thể bị phạt lên đến 35 triệu euro (35,8 triệu USD) hoặc 7% doanh thu toàn cầu hàng năm, tùy theo mức nào cao hơn, nếu vi phạm đạo luật AI của EU. Mức phạt sẽ phụ thuộc vào mức độ vi phạm và quy mô của công ty bị phạt.
Mức phạt này cao hơn so với mức phạt có thể áp dụng theo GDPR (Đạo luật bảo mật dữ liệu) đang được EU triển khai. Theo quy định của GDPR, các công ty có thể bị phạt lên đến 20 triệu euro hoặc 4% doanh thu toàn cầu hằng năm nếu vi phạm.
Không hoàn hảo nhưng cần thiết
Giới quan sát nhận định mặc dù đạo luật AI của EU “chưa hoàn hảo”, nhưng các quy định là “rất cần thiết”, trong đó cần nhận thức đạo luật này là nhằm điều chỉnh an toàn sản phẩm.
“Có nhiều việc cần phải làm sau khi các quy định về an toàn sản phẩm được thông qua”, Tasos Stampelos, người đứng đầu chính sách công và quan hệ chính phủ của EU tại Mozilla, cho biết. "Hiện tại, việc tuân thủ sẽ phụ thuộc vào các tiêu chuẩn, hướng dẫn, và các văn bản pháp lý phụ hoặc công cụ dẫn xuất theo Đạo luật AI”.
Vào tháng 12, Văn phòng AI của EU, một cơ quan mới được thành lập để quản lý việc sử dụng các mô hình theo Đạo luật AI, đã công bố dự thảo thứ hai về bộ quy tắc thực hành dành cho các mô hình AI mục đích chung (GPAI), liên quan đến các hệ thống như các mô hình ngôn ngữ lớn GPT của OpenAI.
Dự thảo này đã bao gồm các ngoại lệ đối với các nhà cung cấp mô hình AI mã nguồn mở nhất định, đồng thời yêu cầu các nhà phát triển mô hình GPAI "hệ thống" phải thực hiện đánh giá rủi ro nghiêm ngặt.
Xây dựng tiêu chuẩn toàn cầu?
Một số giám đốc điều hành công nghệ và nhà đầu tư không hài lòng với một số khía cạnh nặng nề của Đạo luật AI và lo ngại rằng nó có thể kìm hãm sự đổi mới.
Vào tháng 6 năm 2024, Hoàng tử Constantijn của Hà Lan đã nói với CNBC trong một cuộc phỏng vấn rằng ông "rất lo ngại" về sự tập trung của châu Âu vào việc quản lý AI.
"Tham vọng của chúng ta có vẻ chỉ giới hạn ở việc trở thành những nhà quản lý tốt", Constantijn nói. "Chúng ta muốn mang lại sự rõ ràng cho thị trường, khả năng dự đoán và tất cả những điều đó. Nhưng rất khó để làm điều đó trong một không gian thay đổi nhanh như vậy."
Dù vậy, một số người nghĩ rằng việc có các quy định rõ ràng về AI có thể mang lại lợi thế cho châu Âu.
"Trong khi Mỹ và Trung Quốc cạnh tranh để xây dựng các mô hình AI lớn nhất, châu Âu đang thể hiện vai trò lãnh đạo trong việc xây dựng những mô hình đáng tin cậy nhất", Diyan Bogdanov, Giám đốc kỹ thuật trí tuệ và tăng trưởng tại công ty fintech Payhawk của Bulgaria đánh giá.