Gen Z, bạn đã có con chưa? Có thể nhiều Gen Z đời đầu, sinh từ năm 1996 đến 2000, ở thời điểm này đã làm cha, làm mẹ rồi. Nhưng ngay cả chưa, hãy tưởng tượng bạn đã có con và đây là một tình huống:
Khi con của bạn mới được đón về từ bệnh viện, thường thì sẽ có một số người thân, họ hàng và bạn bè đến thăm. Một số người thích trẻ con đến nỗi không cưỡng lại được sự đáng yêu của chúng, và muốn thơm một cái lên má con bạn.
Bạn nghĩ ai được phép làm điều này?
Một người họ hàng gần? Một người bạn thân của vợ chồng bạn? Hay chỉ ông bà nội, ông bà ngoại của con bạn? Anh chị em ruột trong gia đình, hay những người cô, người dì, người chú, người bác ruột có được phép thơm má con bạn không?
The Lullaby Trust, một tổ chức từ thiện ở Anh Quốc đã đặt câu hỏi này với 2.300 những người trẻ lần đầu làm cha mẹ, hoặc sẽ làm cha mẹ trong tương lai. Kết quả có tới 54% các bậc cha mẹ được hỏi cho phép ít nhất một đối tượng được thơm má con mình, thường là người thân trong gia đình hoặc bạn bè.
Thế nhưng, đáp án đúng của câu hỏi này phải là: Không ai cả!
Cái thơm của bất kỳ một người nào ngoài người trực tiếp chăm sóc trẻ đều có thể trở thành "nụ hôn của tử thần". Nó có thể khiến con bạn tử vong.
Đó là những gì đã xảy ra với một bé gái 8 ngày tuổi, nhập viện Đa khoa Hồng Ngọc Phúc Trường Minh vào tháng 10 năm ngoái, với triệu chứng hết sức nguy kịch: da tím tái, xuất hiện các cơn ngừng thở, chỉ số oxy trong máu liên tục giảm, suy hô hấp nặng.
Bác sĩ Vũ Mạnh Dũng, Trưởng Đơn nguyên Sơ sinh của bệnh viện cho biết ngay sau khi tiếp nhận ca bệnh này, ông đã phải cho bé thở máy, đồng thời chỉ định làm xét nghiệm chuyên sâu ngay tại giường.
Kết quả cho thấy bé gái bị nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV) gây viêm phổi nặng, xẹp toàn bộ phổi bên phải. Mà nguyên nhân là do bé gái mới sinh, có một số người thân đã đến thăm, bế và thơm bé.
Rất may mắn là sau 10 ngày điều trị tích cực, bé gái đã qua cơn nguy kịch và ổn định sức khỏe.
Không được may mắn như vậy, vào năm 2017, một bé gái 18 ngày tuổi tại thành phố Iowa, Hoa Kỳ đã tử vong cũng chỉ vì nụ hôn của những người đến thăm. Cô bé tên là Mariana Sifrit, mới chào đời được 7 ngày thì bố mẹ cô bé quyết định tổ chức một bữa tiệc.
Trong bữa tiệc đó, nhiều người đã đến thăm và hôn Mariana, mà bố mẹ cô bé coi đó là điều bình thường. Thế nhưng sau bữa tiệc chỉ một ngày, bố mẹ Mariana nhận thấy con mình bắt đầu có các biểu hiện sốt, lờ đờ, chỉ ngủ li bì mà không thức dậy.
Ngay lập tức, họ đã đưa con đến một bệnh viện nhi khoa trong thành phố, nơi các bác sĩ cho biết Mariana đã bị nhiễm HSV-1, virus gây bệnh viêm màng não. Mặc dù họ đã cố gắng điều trị tích cực cho cô bé, Mariana đã tử vong sau 10 ngày.
Annabel Karmel, đại sứ của The Lullaby Trust, cơ quan đã thực hiện khảo sát về kiến thức về "nụ hôn tử thần" của các ông bố bà mẹ trẻ ở Anh, cho biết: “Tôi đã mất đứa con đầu lòng của mình, Natasha khi mới 3 tháng tuổi, vì ai đó đã hôn con tôi, khi bé bị lở miệng, sau đó phát triển thành viêm não.
Tôi nhớ mình đã ngồi trong bệnh viện bất lực nắm lấy bàn tay nhỏ bé của con cho đến khi con qua đời. Trở về nhà mà không có con là điều khó khăn nhất mà tôi từng phải làm. Cả thế giới của tôi sụp đổ.
Nếu tôi biết trước rằng trẻ sơ sinh có nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng như thế nào, có lẽ Natasha đã ở đây ngày hôm nay.
Tất cả chúng ta đều muốn giữ an toàn cho con mình trong những tháng đầu tiên, nhưng một nụ hôn đơn giản từ một người hàng xóm đi ngang qua, hoặc một cái ôm từ một vị khách bị cảm lạnh hoặc lở miệng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng.
"Và đó là lý do tại sao tôi đang làm việc với The Lullaby Trust để truyền bá thông điệp đến mọi người. Để không gia đình nào phải trải qua nỗi đau đớn tột cùng khi mất đi con của mình”.
Trên thực tế, nguy cơ tử vong ở trẻ sơ sinh vì nhiễm virus từ những nụ hôn của người lớn đã được cảnh báo từ năm 1984, bởi Jacques van der Meulen, một bác sĩ tại Bệnh viện Dijkzigt, Hà Lan. Trong một bài báo đăng trên tạp chí y khoa Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, bác sĩ Meulen đã phân tích về khả năng lan truyền virus HSV khi người lớn hôn trẻ sơ sinh, và gọi đó là "nụ hôn của tử thần".
HSV viết tắt từ "herpes simplex virus" là một chủng virus lây nhiễm phổ biến trên người trưởng thành. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết có ít nhất hơn 4 tỷ người, tương đương hơn 50% dân số thế giới mang virus HSV.
Khi khởi phát, virus HSV thường gây ra tình trạng mụn rộp, mụn nước hoặc các vết loét trên cơ thể. Nhưng đa số mọi người chỉ nhiễm virus ở dạng tiềm ẩn, nghĩa là nó không gây ra triệu chứng. Nhưng đó mới là thứ khiến HSV trở nên nguy hiểm.
Bởi nhiều người nhiễm virus mà không có triệu chứng, họ thường vô tư ôm, hôn hoặc tiếp xúc gần với trẻ sơ sinh.
Kết quả là khi HSV lây nhiễm sang trẻ, đối tượng có hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ với ít tế bào bạch cầu trung tính và bạch cầu đơn nhân hơn, virus có thể gây bệnh nặng, điển hình như viêm màng não, nhiễm trùng lan tỏa và thậm chí tử vong.
Nhưng tại sao ngày nay lại có ít người biết đến điều đó?
Primrose Freestone, một phó giáo sư, giảng viên cao cấp về Vi sinh lâm sàng tại Đại học Leicester, Anh Quốc cho biết việc một tỷ lệ lớn người trẻ ngày nay không biết đến nụ hôn tử thần đến từ một hiện tượng gọi là "lời nguyền của tri thức" hay đôi khi còn gọi là "lời nguyền chuyên môn".
Nó xảy ra khi thế hệ các bác sĩ lớn tuổi đã quá quen với một kiến thức nào đó, mà họ nghĩ rằng ai cũng đã biết nên không còn nhắc lại nữa. Các nghiên cứu đề cập đến khái niệm "nụ hôn của tử thần" từ đó cũng ít đi. Khái niệm này cũng hiếm khi còn xuất hiện trên báo chí.
Ngay cả trong các lớp học tiền sản dành cho các bậc cha mẹ mới, được đứng lớp bởi các nữ hộ sinh lớn tuổi, họ cũng có thể quên mất cần phải dặn dò các bậc cha mẹ mới rằng cần phải ngăn không cho bạn bè hoặc người thân hôn con mình.
Hệ quả là nhiều người trẻ ngày nay không biết đến "nụ hôn của tử thần", cho đến khi nó được nhắc lại trên TikTok, một nền tảng video ngắn mới nổi, và thường mang tiếng là chia sẻ các thông tin sai lệch, thiếu tính chuyên môn.
Nhưng một môi trường kém chuyên môn vô tình lại giúp giải "lời nguyền kiến thức" cho nụ hôn của tử thần. Kết quả là khái niệm và kiến thức này đang được nhắc lại cho GenZ theo một cách hoàn toàn mới:
Một bức ảnh của một bé sơ sinh mặt đầy mụn rộp sau khi nhiễm virus HSV từ nụ hôn của người đến thăm nhận được hơn 1 triệu lượt xem.
Video về một người mẹ sau đó lấy màng bọc thực phẩm bọc quanh đầu mình trước khi cố gắng hôn và cưng nựng má của con mình được xem hơn 2 triệu lần.
Một bà mẹ chia sẻ lại hành trình chiến đấu với virus RSV của con mình trong bệnh viện với hơn 33 triệu lượt xem khác…
TikTok thậm chí có hẳn một chủ đề "Tại sao bạn không bao giờ được để người khác hôn con mình", với hàng trăm video giải thích một cách thú vị, hài hước, nhưng cũng nghiêm túc mang tính cảnh báo về "nụ hôn của tử thần".
"Bạn sẽ bị sốc nếu biết bao nhiêu người vẫn còn không biết điều này và thông tin này là cực kỳ quan trọng nếu bạn có trẻ nhỏ hoặc đang thường xuyên tiếp xúc với trẻ nhỏ", Karan Raj, một bác sĩ phẫu thuật người Anh cho biết trong một video dài 1 phút, được xem hơn 2 triệu lượt và chia sẻ lại gần 10.000 lần.
"Lý do mà bạn không nên hôn trẻ sơ sinh là vì những đứa trẻ này có hệ miễn dịch giống như một phần mềm đang còn trong quá trình cập nhật. Hệ miễn dịch của trẻ rất non nớt và dễ bị tổn thương bởi bệnh nhiễm trùng.
Tương tự, hàng rào máu não của trẻ cũng chưa phát triển đầy đủ, nên ngay cả một bệnh nhiễm khuẩn gây ra triệu chứng nhẹ cho trẻ em lớn hoặc người trưởng thành như cảm lạnh, RSV, HSV-1 cũng có thể đe dọa tính mạng của trẻ sơ sinh", bác sĩ Karan cho biết.
"Trẻ sơ sinh lúc nào cũng liên tục tiếp xúc với vi sinh vật thông qua môi trường sống, qua sữa mẹ và qua tiếp xúc của bố mẹ (người chăm sóc trực tiếp), nên hệ miễn dịch của trẻ sẽ được huấn luyện.
Nhưng trẻ không cần thiết phải tiếp xúc với những mầm bệnh như virus hoặc vi khuẩn nguy hiểm để tăng cường miễn dịch thêm. Đối với người thân khác trong gia đình hoặc học hàng và bạn bè, họ có thể đợi cho tới khi trẻ được 2 hoặc 3 tháng tuổi, cho đến khi hệ miễn dịch của bé khỏe mạnh hơn để có thể thăm bé", bác sĩ Karan cho biết thêm.
Anh chỉ ra 3 nguyên tắc cơ bản trong những chuyến thăm này:
Thứ nhất là luôn rửa tay bằng xà phòng trước đó. Bất kể bạn có chạm vào trẻ sơ sinh hay có bế trẻ hay là không, rửa tay trước khi vào phòng trẻ luôn là nguyên tắc số 1 vì bàn tay con người chứa rất nhiều vi khuẩn. Khi bạn chạm vào giường, vào tủ, vào kệ trong phòng, chúng có thể làm lây lan vi khuẩn hoặc virus rồi từ đó lây sang tay người chăm sóc rồi tới trẻ.
Nguyên tắc số hai chính là không bao giờ hôn trẻ, nếu bạn không phải bố mẹ hay người chăm sóc trẻ trực tiếp. Ngay cả các người thân khác trong gia đình không tham gia vào quá trình chăm sóc trẻ liên tục cũng không được phép làm điều này.
"Cha mẹ của trẻ sơ sinh không nên cảm thấy khó chịu khi yêu cầu những vị khách không hôn hoặc chạm vào con mình. Nếu những vị khách ấy thực sự quan tâm đến sức khỏe của trẻ, họ không nên cảm thấy bị xúc phạm bởi yêu cầu đó. Và cha mẹ không nên cảm thấy họ đang phản ứng thái quá", phó giáo sư Freestone cho biết.
"Luôn nhớ rằng trẻ sơ sinh rất dễ bị nhiễm trùng. Mặc dù hôn trẻ là biểu hiện của tình yêu, nhưng nó có thể khiến trẻ sơ sinh bị bệnh nghiêm trọng – và bạn sẽ cảm thấy rất tệ nếu điều đó xảy ra".
Cuối cùng, nguyên tắc số ba là gì?
Bác sĩ phẫu thuật người Anh Karan Raj cảnh báo về nguy cơ từ việc hôn trẻ sơ sinh
Toàn bộ video của bác sĩ Karen không hề nhắc tới có một nguyên tắc số 3 nào nữa.
Có thể do anh ấy quên, có thể do nó đã bị cắt đi trong quá trình biên tập, hoặc cũng có thể là do Karen cố tình bỏ ngỏ nó như nhiều video ngắn cụt ngủn khác trên TikTok, một nền tảng chia sẻ kiến thức "kém chuyên môn" và không được coi là chính thống, nhưng đôi khi cũng có ích, vì nó giúp chúng ta giải được những thứ gọi là "lời nguyền của tri thức".
Lấy link