Bọ biển khổng lồ có tên khoa học là Bathynomus vaderi thuộc Bathynomus, thuộc chi bọ chân đều khổng lồ sống trong môi trường nước lạnh sâu. Đây là loài bọ "siêu lớn", nặng hơn một kilogram và dài 32,5 cm. Từ "vederi" trong tên gọi của chúng bắt nguồn từ phần đầu giống chiếc mũ đặc trưng của nhân vật Darth Vader trong loạt phim Chiến tranh giữa những vì sao. Nghiên cứu công bố hôm 15/1 trên tạp chí ZooKeys.
TS Nguyễn Thanh Sơn, Khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết "đây là một phát hiện tình cờ". Đó là vào năm 2022 PGS.TS Trần Anh Đức, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, mua 4 cá thể bọ biển tại Quy Nhơn để nghiên cứu. Sau đó TS Nguyễn Thanh Sơn cùng với GS Peter Ng và TS Conni M. Sidabalok, Bảo tàng lịch sử tự nhiên Lee Kong Chian thuộc Đại học Quốc gia Singapore hợp tác nghiên cứu. Đến đầu năm 2023, nhóm đã xác định đây là một loài mới cho khoa học.
TS Sơn cho biết, loài này sống ở đáy biển, thường ở độ sâu hơn 500 m. Hiện nay, chúng được đánh bắt làm thực phẩm, là hải sản giá cao.
Bathynomus ngày càng trở nên phổ biến ở Việt Nam như một món ăn ngon, được so sánh với tôm hùm về chất lượng thịt. Giá bọ biển (0,6 - 0,8kg/con) khoảng 1,1 triệu đồng/kg; kích cỡ hơn 1kg/con giá 1,5 triệu đồng/kg.
Trong quá trình khảo sát bọ biển được bày bán tại một số cửa hàng hải sản ở một số địa phương, các tác giả nhận thấy có 2 loài khác nhau. Hầu hết các cá thể bọ biển đang được bán là loài Bathynomus jamesi, đã được Kou, Chen & Li công bố vào năm 2017, còn các cá thể Bathynomus vaderi gặp rất ít.
Mẫu vật chuẩn của loài Bathynomus vaderi hiện được lưu trữ tại hai bảo tàng: Bảo tàng Sinh học (Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) và Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Lee Kong Chian (Đại học Quốc gia Singapore).
Hoài Phương