Năm 2024, vi nhựa đã lan rộng khắp nơi, từ não người, cơ quan sinh dục, nhau thai đến các hệ sinh thái đại dương. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây đã phát hiện vi nhựa ngay trong hơi thở của cá heo hoang dã sống ngoài tự nhiên ở Mỹ, một bằng chứng rõ ràng rằng loại chất ô nhiễm này đã xâm nhập sâu vào môi trường sống của chúng. Nghiên cứu này không chỉ làm rõ tác động của vi nhựa đối với cá heo, mà còn gửi đi một cảnh báo về mối đe dọa tiềm tàng đến sức khỏe của cả động vật lẫn con người.
Một phát hiện đáng báo động đã được các nhà khoa học công bố: lần đầu tiên, hạt vi nhựa đã được tìm thấy trong hơi thở của cá heo hoang dã, làm dấy lên mối quan ngại sâu sắc về mức độ ô nhiễm nhựa lan rộng trong môi trường tự nhiên.
Nghiên cứu vi nhựa trong hơi thở cá heo
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã theo dõi cá heo mũi chai hoang dã ( Tursiops truncatus ) sống ở hai khu vực chính: vùng cửa sông đô thị tại Vịnh Sarasota, Florida, và khu vực Vịnh Barataria, Louisiana - một môi trường nông thôn hơn. Nhóm nghiên cứu đã thu thập mẫu hơi thở từ 11 cá thể cá heo trong quá trình đánh giá sức khỏe định kỳ. Để thực hiện, họ đặt một đĩa petri hoặc thiết bị phế dung kế (thiết bị đo chức năng phổi) gần lỗ thở của cá heo nhằm thu thập các mẫu không khí thở ra.
"Chúng tôi đã giữ một đĩa petri hoặc phế dung kế tùy chỉnh ngay trên lỗ thở của cá heo để thu thập các mẫu hơi thở của chúng trong các đợt đánh giá ngắn", Miranda Dziobak, thành viên nghiên cứu đến từ Đại học Charleston, cho biết. Sau khi thu thập, các mẫu được phân tích dưới kính hiển vi để tìm các hạt vi nhựa dựa trên đặc điểm màu sắc, kết cấu bề mặt, và hình dạng. Đồng thời, với sự hỗ trợ của các nhà khoa học tại Đại học Virginia Tech, công nghệ quang phổ Raman cũng được sử dụng để xác nhận những hạt này có phải là nhựa hay không.
Các nhà nghiên cứu từ Hoa Kỳ đã thu thập mẫu hơi thở từ 11 con cá heo ở ngoài khơi bang Louisiana và Florida, và kết quả quan sát qua kính hiển vi cho thấy mỗi mẫu chứa ít nhất một hạt vi nhựa, với polyester là loại nhựa phổ biến nhất được phát hiện. Polyester, một loại nhựa thường được sử dụng trong sản xuất quần áo, giờ đây lại xuất hiện trong hệ hô hấp của các loài động vật biển, cho thấy rằng không chỉ các sinh vật sống dưới nước mà cả những loài sống ở ranh giới giữa biển và không khí cũng không thể tránh khỏi sự ô nhiễm này.
Hạt vi nhựa trong hơi thở: Kết quả gây sốc
Kết quả phân tích cho thấy tất cả 11 cá thể cá heo đều có ít nhất một hạt vi nhựa trong hơi thở. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi cá thể cá heo đều phải tiếp xúc với loại chất gây ô nhiễm này. Thông qua nghiên cứu sâu hơn, nhóm đã xác định các loại vi nhựa được tìm thấy chủ yếu là các sợi và mảnh vỡ nhựa, với thành phần nhựa phổ biến là polyethylene terephthalate (PET) và polyethylene (PE) - các loại nhựa thường được dùng trong sản xuất vải dệt may và đồ gia dụng, và rất hay xuất hiện trong nước thải.
Từ kết quả trên, nhóm nghiên cứu đã đặt ra câu hỏi liệu quá trình hít thở của cá heo có phải là con đường phơi nhiễm chính đối với vi nhựa hay không. Dziobak cho biết: "Chúng tôi đã biết rằng hít phải vi nhựa là con đường phơi nhiễm chính của con người. Điều này đặt ra giả thuyết rằng hít phải vi nhựa cũng có thể là một con đường phơi nhiễm nguy hiểm đối với cá heo. Qua các mẫu hơi thở, chúng tôi đã quan sát thấy sự khác biệt giữa các loại hạt mà cá heo ăn vào và hạt mà chúng hít phải".
Hạt vi nhựa, mặc dù nhỏ bé, nhưng lại có khả năng gây ra những hậu quả lớn lao đối với sinh vật biển và hệ sinh thái. Chúng có thể di chuyển qua chuỗi thức ăn và tích tụ trong cơ thể của các loài động vật lớn hơn, bao gồm cả con người khi chúng ta tiêu thụ hải sản. Sự hiện diện của vi nhựa trong hơi thở của cá heo cũng làm dấy lên câu hỏi về tác động lâu dài đối với sức khỏe của chúng, vì chưa rõ liệu phổi của cá heo có bị ảnh hưởng bởi việc hấp thụ những hạt nhựa này hay không.
Nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe của cá heo
Câu hỏi về ảnh hưởng của vi nhựa đối với sức khỏe cá heo vẫn còn bỏ ngỏ. Tuy nhiên, nghiên cứu trên người đã cho thấy rằng hít phải vi nhựa có thể gây viêm phổi và các vấn đề hô hấp khác. Những hạt vi nhựa tương tự trong hơi thở của cá heo có thể dẫn đến nguy cơ cao mắc các vấn đề về phổi ở loài động vật này. Việc nghiên cứu tác động của vi nhựa đối với cá heo là cần thiết để hiểu rõ hơn về hậu quả lâu dài của loại chất gây ô nhiễm này đối với sinh vật biển.
Phát hiện này không chỉ là một lời cảnh báo về tình trạng ô nhiễm môi trường biển mà còn là một minh chứng cho thấy sự cần thiết của việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường một cách nghiêm túc và hiệu quả hơn.
Nghiên cứu vi nhựa trong hơi thở của cá heo hoang dã đã cung cấp thêm minh chứng về mức độ lan tràn của vi nhựa và sự xâm nhập vào các hệ sinh thái khác nhau. Các nhà khoa học hi vọng phát hiện này sẽ nhắc nhở cộng đồng về sự hiện diện của vi nhựa trong cuộc sống hàng ngày và khuyến khích giảm thiểu sử dụng nhựa. Đây không chỉ là một giải pháp để bảo vệ sức khỏe cho chính con người mà còn bảo vệ cho các loài sinh vật biển quý giá như cá heo.
Bài báo cáo chi tiết về nghiên cứu đã được đăng tải trên tạp chí khoa học PLoS ONE , một nguồn tài liệu quý giá cho những ai quan tâm đến vấn đề bảo tồn và môi trường.
Lấy link