Phát biểu tại sự kiện công bố 3 mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia ngành công nghệ chiến lược sáng 25/8, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh máy bay không người lái (UAV) là ngành công nghệ Việt Nam có thể đi tắt, đón đầu, làm chủ và vượt lên.
Ba mạng lưới vừa được thành lập gồm: Lượng tử (VNQuantum), An ninh mạng (ViSecurity) và Hàng không, vũ trụ, thiết bị bay không người lái (UAV Việt Nam). Theo Phó Thủ tướng, riêng với Mạng lưới UAV, nhiệm vụ trọng tâm là kết nối chuyên gia, hỗ trợ nghiên cứu, phát triển công nghệ vũ trụ và đưa UAV ứng dụng vào các lĩnh vực kinh tế, quốc phòng, an ninh.
Nhắc lại chuyến thăm Bảo tàng Vũ trụ của Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam cách đây vài ngày, ông nhấn mạnh: “Dù đây là lĩnh vực khó, đòi hỏi trình độ cao, 10 năm nay chúng ta đã có nỗ lực và đạt được một số thành tựu nhất định. Tôi mong rằng Mạng lưới sẽ kết nối cùng với trung tâm vũ trụ để hình thành một ngành có đóng góp quan trọng cho nền kinh tế”.
Cơ hội từ sự dịch chuyển toàn cầu
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Michael Vũ Nguyễn – Tổng Giám đốc Boeing Việt Nam – đánh giá Việt Nam có khả năng làm chủ công nghệ UAV. Ông dẫn chứng startup Real-Time Robotics Vietnam (RTR Vietnam), 100% người Việt, kỹ sư Việt, công nghệ Việt, đã được Mỹ và Australia cấp bằng sáng chế.
Ông Michael Vũ Nguyễn – Tổng Giám đốc Boeing Việt Nam – giới thiệu startup RTR Vietnam như một minh chứng cho thấy Việt Nam hoàn toàn có khả năng làm chủ công nghệ UAV. Ảnh: Du Lam Sản phẩm tiêu biểu của startup này là UAV HERA, có thể bay không tải 56 phút, mang tải 1kg trong 53 phút, bay đủ tải 13 phút với phạm vi 11km. Đặc biệt, HERA có thể gấp gọn bỏ trong ba lô, dễ dàng di chuyển và triển khai. Hiện sản phẩm đã được cung cấp cho Lực lượng An ninh Quốc gia Mỹ, cảnh sát Mỹ và Hà Lan.
Đại diện cho Mạng lưới UAV Việt Nam, ông Trần Anh Tuấn – Phó Chủ tịch thường trực kiêm Giám đốc điều hành – chỉ ra việc Mỹ và các nước đồng minh bắt đầu hạn chế nhập khẩu UAV và linh kiện từ Trung Quốc thời gian gần đây đã mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Nếu có thể tận dụng tốt cơ hội và vượt qua thách thức về công nghệ lõi, ông tin tưởng “Việt Nam có thể trở thành một trung tâm UAV hàng đầu ASEAN trong vòng 10 năm tới, với những sản phẩm Made in Vietnam không chỉ phục vụ trong nước mà còn vươn tầm thế giới”.
Với gần 100 thành viên là chuyên gia, nhà khoa học, kỹ sư Việt trên toàn thế giới, Mạng lưới UAV sẽ trở thành cầu nối công nghệ, chính sách và thị trường. Mục tiêu dài hạn là góp phần kiến tạo ngành công nghiệp UAV trị giá 5 tỷ USD tại Việt Nam vào năm 2035.
Để hiện thực hóa điều này, ông Trần Anh Tuấn kiến nghị 4 hướng đi trọng tâm. Đó là Nhà nước đặt hàng hoặc tài trợ, hoặc khuyến khích tư nhân đặt hàng các dự án R&D để phát triển công nghệ lõi trong lĩnh vực UAV. Không chỉ tài trợ, Nhà nước có thể trở thành khách hàng tiên phong, sử dụng UAV cho các nhiệm vụ cụ thể như nông nghiệp công nghệ cao, môi trường, quốc phòng – an ninh, cứu hộ cứu nạn.
Về tài chính, có chính sách ưu đãi, quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo, kết nối vốn đầu tư công – tư cho các dự án nghiên cứu UAV trọng điểm.
Cuối cùng là xây dựng cơ chế thử nghiệm sandbox để UAV có không gian bay thử và kiểm nghiệm công nghệ một cách thuận tiện. Song song đó, cần hệ thống quản lý cấp phép bay, cấp phép thiết kế, sản xuất, chế tạo và bảo trì UAV.
Đây cũng là những đề xuất, kiến nghị mà ông Michael Vũ Nguyễn đưa ra. Ông bày tỏ hy vọng trong tương lai, ngành công nghiệp UAV Việt Nam có thể phát triển vững mạnh và cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.