Nếu muốn tìm một hình mẫu trong chuyển đổi số, có rất ít quốc gia đánh bại được Đan Mạch. Nước này xếp hạng 1 trong Chỉ số Xã hội và Kinh tế số của EU năm 2017, 2018, 2021; hạng 1 khảo sát EDGI của Liên Hợp Quốc năm 2018, 2020, 2022 và 2024; hạng 4 Chỉ số Chính phủ số OECD năm 2019.
Đây còn là nước có số lượng người dân sử dụng các dịch vụ công trực tuyến đông đảo nhất Liên minh châu Âu (EU), chiếm 93% người dùng Internet trong nước.
Một số ý kiến cho rằng, dân số nhỏ và thuế cao hơn mức trung bình giúp Chính phủ Đan Mạch dễ thực hiện chuyển đổi số. Dù vậy, hành trình chuyển đổi số của Đan Mạch đã bắt đầu từ hàng thập kỷ trước, trải qua nhiều giai đoạn được cân nhắc kỹ lưỡng.
Chiến lược số hóa thận trọng
Trong báo cáo “Đan Mạch số: Chuyển đổi sang xã hội mạng” năm 1999, Bộ Nghiên cứu và Công nghệ thông tin vạch ra những mục tiêu để dẫn dắt con đường mà khu vực công sẽ đi trong hai thập kỷ tiếp theo. Chúng bao gồm:
Học tập suốt đời: Đan Mạch nên là quốc gia đầu tiên trên thế giới bảo đảm công dân được học tập suốt đời qua xã hội mạng; Quản trị số: muộn nhất đến năm 2003, chính phủ Đan Mạch phải cung cấp dịch vụ công hiệu quả nhất và tốt nhất trong các nước Bắc Âu với sự hỗ trợ của quản trị số; Các sáng kiến Internet: việc tham gia vào quá trình ra quyết định, dân chủ, hoạt động văn hóa phải được hỗ trợ bằng các dịch vụ Internet tương tác cho mọi công dân, muộn nhất vào năm 2023.
Các mục tiêu nói trên là nền tảng cho sự trỗi dậy của Đan Mạch trong bức tranh chính phủ số toàn cầu.
Hiện tại, cơ quan phụ trách Chính phủ điện tử tiếp tục cập nhật chiến lược số 4 năm một lần. Họ thường tham gia hợp tác công – tư để thúc đẩy năng lực số, không ngừng cải thiện dịch vụ, tập trung vào sự gắn kết với người dân, lấy người dân làm trung tâm.
Khóa nhận dạng điện tử MitID thay thế cho NemID tại Đan Mạch từ năm 2023. Ảnh: ITWatch Khảo sát EDGI 2024 đánh giá cao Đan Mạch vì cách tiếp cận chủ động trong việc thúc đẩy chiến lược chính phủ số, tập trung vào việc tạo ra các cổng thông tin kỹ thuật số toàn diện cho công dân, doanh nghiệp và dịch vụ y tế.
Các sáng kiến tương tác với công dân như borgerforslag.dk cho phép tạo, xem và ủng hộ các đề xuất của người dân về những thay đổi trong luật pháp hoặc xã hội.
Ngoài ra, Chiến lược kỹ thuật số quốc gia (2022-2025) nhấn mạnh sự hợp tác liên ngành và kết hợp các nỗ lực của khu vực công, tư nhân và dân sự.
"Nước này cũng đưa tính bền vững vào hoạt động mua sắm công và khám phá cơ sở hạ tầng AI, robot và 5G để cải thiện các dịch vụ công và thúc đẩy chuyển đổi xanh", báo cáo viết. “Những nỗ lực này nhấn mạnh cam kết của Đan Mạch đối với một tương lai kỹ thuật số an toàn, toàn diện và bền vững".
Thành công nằm ở chữ “tin”
Các sáng kiến như NemID, Digital Post, NemKonto, Borger.dk… giúp Đan Mạch trở thành một trong những quốc gia được đánh giá cao nhất về chính phủ số. Tuy nhiên, trên website của mình, Chính phủ Đan Mạch cho rằng, "chìa khóa dẫn đến thành công kỹ thuật số là niềm tin".
Dịch vụ nhận dạng điện tử NemID đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi số tại Đan Mạch. Cư dân và doanh nghiệp dùng nó để xác thực điện tử đối với tất cả dịch vụ số, cả công và tư nhân, cũng như ký số và đăng nhập ebanking, y tế, thuế… Nó giúp người dân làm được mọi thứ, từ đăng ký trường mầm non cho con đến thanh toán hóa đơn qua ngân hàng.
Đan Mạch thí điểm dự án chữ ký số từ năm 1999. Sau 11 năm, NemID được giới thiệu. Năm 2018, chính phủ ra mắt ứng dụng di động để nhận dạng điện tử mà không cần thẻ NemID vật lý.
Năm 2023, hệ thống NemID dừng hoạt động để chuyển sang hệ thống mới, an toàn hơn, MitID. Ngày nay, 93% dân số nước này dùng giải pháp ID số để xác thực.
Theo Rikke Hougaard Zeberg, cựu Giám đốc Cơ quan phụ trách chuyển đổi số, Chính phủ Đan Mạch đã thực hiện một số quyết định táo bạo về cách giao tiếp giữa khu vực công, người dân và doanh nghiệp.
Điều tuyệt vời ở NemID là nó hoạt động trong cả khu vực công lẫn tư nhân. Song, chìa khóa dẫn đến thành công chính là niềm tin giữa công dân và chính phủ.
Ở Đan Mạch, khu vực công đóng một vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của mọi công dân. Khu vực công được người dân tín nhiệm và “niềm tin là một trong những điều cơ bản khi nói đến số hóa và các dịch vụ kỹ thuật số mà các cơ quan công quyền cung cấp cho công dân".
Chẳng hạn, khi người dân và bác sĩ trao đổi thông tin qua khóa NemID, đó thường là thông tin bí mật và thiết yếu. Họ không thể chia sẻ nếu không có niềm tin vào hệ thống và những người đứng sau.
Theo bác sĩ Torsten Lauritzen đến từ bệnh viện quốc gia Rigshospitalet, “chúng tôi tin tưởng rằng các bệnh viện và bác sĩ đa khoa không lợi dụng dữ liệu sức khỏe thu được từ bệnh nhân. Bệnh nhân tin rằng chúng tôi thu thập dữ liệu vì lợi ích đối với sức khỏe, để phòng ngừa bệnh tật hoặc điều trị”.
Người dân Đan Mạch cũng tin tưởng vào các hệ thống khác, ngoài y tế. Niềm tin của công chúng là một phần của văn hóa nước này và trong báo cáo “How’s Life 2015” của OECD, Đan Mạch đứng đầu khi nói đến lòng tin.
(Theo queue-it, globalgovernmentforum, denmark.dk)